рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдордоा рднрдиाैँ рд╡ा рд╕рдиाрддрди рд╕ंрд╕्рдХृрддिрдоा рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд░ рдзाрд░्рдоिрдХ рдЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ूрдоा рдЙрд▓्рд▓िрдЦिрдд рд╣ाрдо्рд░ाे рдзрд░्рдордоा реиреп рд╡рдЯा рдпрд╕्рддा рд░рд╣рд╕्рдпрд╣рд░ू рдЫрди्, рдЬुрди рдЕрдЭ рд╕рдо्рдо рдкрдиि рд╕ुрд▓्рдЭिрдПрдХा рдЫैрдирди् рд░ рд╕ंрднрд╡рдд: рддिрдиीрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдХेрд╣ीрдХाे рд░рд╣рд╕्рдп рдоाрдирд╡ рдЬाрддिрд▓े рдХрд╣िрд▓्рдпै рдЬाрди्рдиे рдЫैрди।
рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рдн्рдпрддाрд╣рд░ू, рдзрд░्рдо, рд╕рдоाрдЬ рд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддिрд╣рд░ूрдХाे рдорд╣ाрди рднूрдоि рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдЕाрдлैँрдоा рд░рд╣рд╕्рдп рд░ рд░ोрдоाрдЮ्рдЪрдХा рд▓ाрдЧि рдЪिрдиिрди्рдЫ। рдПрдХाрддिрд░ рдЬрд╣ाँ рдпрд╕ рдкрд╡िрдд्рд░ рднूрдоिрдоा рджुрдиिрдпाँрдХाे рдк्рд░рдердо рднाрд╖ा рд╕ंрд╕्рдХृрддрдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे рднрдиे рдЕрд░्рдХाрддिрд░ рдпрд╕ै рднूрдоिрдоा рд╕ंрд╕ाрд░рдХाे рдк्рд░рдердо рдЧ्рд░рди्рде рдЛрдЧ्рд╡ेрджрдХाे рд░рдЪрдиा рднрдпाे। рдлेрд░ि рдпрд╣ाँ рдиै рдПрдХाрддिрд░ рджुрдиिрдпाँрдХाे рдк्рд░рдердо рд▓िрдкि рдм्рд░ाрд╣्рдоी рд▓िрдкिрдХाे рдЕाрд╡िрд░्рднाрд╡ рднрдпाे рднрдиे рдЕрд░्рдХाрддिрд░ рдпрд╣ाँ рдиै рджुрдиिрдпाँрдХाे рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдиाрд▓рди्рджा рд░ рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ाрдХाे рд╕्рдеाрдкрдиा рднрдпाे।
рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖рдоा рдПрдХाрддिрд░ рдЬрд╣ाँ рдЕрдЧрд╕्рдд्рдп рдоुрдиिрд▓े рдмिрдЬुрд▓ीрдХाे рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП рднрдиे рд╣рдЬाрд░ाैँ рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡ рдЛрд╖ि рднाрд░рдж्рд╡ाрдЬрд▓े рдпрд╣ाँ рдиै рд╡िрдоाрдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЬрд╕्рддाे рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд▓ेрдЦेрд░ рдоाрдирд╡ рдоाрдд्рд░рд▓ाрд░्рдЗ рдХे рд╕рди्рджेрд╢ рджिрдПрдХा рдеिрдП рднрдиे рдХрд╕рд░ी рд╡िрдоाрди рдмрдиाрдЙрди рд╕рдХिрди्рдЫ।рдкृрде्рд╡ीрдХाे рдЧुрд░ुрдд्рд╡ाрдХрд░्рд╖рдгрдХाे рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рднाрд╕्рдХрд░ाрдЪाрд░्рдпрд▓े рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП рднрдиे рдлेрд░ि рдпрд╣ाँ рдиै рдХрдгाрдж рдЛрд╖िрд▓ाрд░्рдЗ рдкрд░рдоाрдгु рд╕िрдж्рдзाрди्рддрдХा рдЬрдирдХ рдоाрдиिрдПрдХाे рдЫ। рдПрдХाрддिрд░ рдЬрд╣ां рд╕рд░्рдк-рднрд░्рдпाрдЩрдХाे рдЦेрд▓ рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖рдоा рдиै рдЬрди्рдо्рдпाे рднрдиे рдЕрд░्рдХाрддिрд░ рд╢рддрд░рдЮ्рдЬ рд╡ा рдЪेрд╕рдХाे рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдкрдиि рдпрд╣ीँ рдиै рднрдпाे। рдЖрдЪाрд░्рдп рдЪрд░рдХ рд░ рд╕ुрд╢्рд░ुрддрд▓ाрд░्рдЗ рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рд╕рд░्рдЬрд░ी рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдкрдж्рдзрддिрдХाे рдЦाेрдЬीрдХाे рд╢्рд░ेрдп рдЬाрди्рдЫ। рдкाрдгिрдгीрд▓े рджुрдиिрдпाँрдХाे рдкрд╣िрд▓ाे рд╡्рдпाрдХрд░рдг рд▓рдШु рдХाैрдоुрджी рд░рдЪрдиा рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП। рдЬ्рдпाрдоिрддि, рдкाрдЗрдХाे рдоाрди,рд╕ाрдкेрдХ्рд╖рддाрд╡ाрдж рд╡ा рд░िрд▓ेрдЯिрд╡िрдЯी рд╕िрдж्рдзाрди्рддрдЬрд╕्рддा рдХрдпाैँ рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рд░ рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░рд╣рд░ू рдпрд╕ै рдкрд╡िрдд्рд░ рднूрдоिрдмाрдЯ рд╕ुрд╖ुрдк्рдд рдЕрд╡рд╕्рдеाрдмाрдЯ рдмाрд╣िрд░िрдПрдХा рд╣ुрди्। рддрд░ рдЕाрдЬ рд╣ाрдоी рдЙрд▓्рд▓िрдЦिрдд рд╕рдмै рд╡िрд╖рдпрд╣рд░ूрдмाрдЯ рдкрд░рдХा рдХेрд╣ी рдд्рдпрд╕्рддा реиреп рд╡рдЯा рд░рд╣рд╕्рдпрд╣рд░ू рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░्рди рдЧрдЗрд░рд╣ेрдХा рдЫाैँ рдЬुрди рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рд░рд╣рд╕्рдпрдХै рд░ूрдкрдоा рд░рд╣ेрдХा рдЫрди्।
рдЛрд╖ि рдХрд╢्рдпрдк рд░ рдЙрдирдХा рдкрдд्рдиीрд╣рд░ूрдХा рдкुрдд्рд░рд╣рд░ूрдХाे рд░рд╣рд╕्рдп :
рдХे рднрдиिрди्рдЫ рднрдиे рд╕िंрдЧाे рдкृрде्рд╡ी рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдХाрд▓рдоा рдПрдХ рдж्рд╡ीрдк рдеिрдпाे рдкрдЫि рдпाे рджुрд░्рдп рдж्рд╡ीрдкрдоा рд╡िрднाрдЬрди рднрдпाे рд░ рдХाрд▓ाрди्рддрд░рдоा рд╕ाрдд рдж्рд╡ीрдкрд╣рд░ूрдоा рдкрд░िрдгрдд рднрдпाे। рдзाрд░्рдоिрдХ рдЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ूрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдХाрд▓рдоा рд╕ृрд╖्рдЯिрдХрд░्рддा рдм्рд░рд╣्рдоाрд▓े рд╕рдоुрдж्рд░ рд░ рдкृрде्рд╡ीрдоा рд╡िрднिрди्рди рдХिрд╕िрдордХा рдЬीрд╡рд╣рд░рдХाे рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдЧрд░े। рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╡ा рд╕ृрд╖्рдЯिрдХाे рдпрд╕ рдХाрд▓рдЦрдг्рдбрдоा рдЙрдирд▓े рдЕाрдл्рдиा рдХрддिрдкрдп рдоाрдирд╕ рдкुрдд्рд░рд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдкрдиि рдЬрди्рдо рджिрдП। рддिрдиीрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдПрдХ рдеिрдП рдорд░ीрдЪी। рдЛрд╖ि рдХрд╢्рдпрдк рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬीрдХा рдоाрдирд╕ рдкुрдд्рд░ рдорд░ीрдЪीрдХा рд╡िрдж्рд╡ाрди рдкुрдд्рд░ рд╣ुрди्।
рдоाрди्рдпрддाрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрдирд▓ाрд░्рдЗ рдЕрдиिрд╖्рдЯрдиेрдоीрдХाे рдиाрдордмाрдЯ рдкрдиि рдЪिрдиिрди्рдЫ। рдЙрдирдХी рдоाрддा ‘рдХрд▓ा’ рдХрд░्рджрдо рдЛрд╖िрдХी рдкुрдд्рд░ी рд░ рдХрдкिрд▓рджेрд╡рдХी рдмрд╣िрдиी рдеिрдЗрди्। рдпрд╣ाँ рд░рд╣рд╕्рдпрдХाे рдХुрд░ा рдХे рдЫ рднрдиे рдХे рдХुрдиै рдоाрдирд╡ рд╕рд░्рдк, рдкрдХ्рд╖ी, рдкрд╢ु рдЖрджि рдЧрд░िрдПрдХा рдЬाрддिрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдЬрди्рдо рджिрди рд╕рдХрдЫ рдд? рдпрдж्рдпрдкि рдЬीрд╡ рд╡िрдХाрд╕рд╡ाрджीрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдпрд╕рдоाрдеि рд╢ोрдзрдХाे рд╡िрд╖рдп рд╣ुрди рд╕рдХ्рд▓ा। рдХे рдордиुрд╖्рдп рд░ рдкрд╢ुрд╣рд░ूрдХाे рд╕ंрдпोрдЧрдмाрдЯ рдХुрдиै рдПрдХ рдирдпाँ рдк्рд░рдЬाрддिрдХाे рдЬрди्рдо рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ ? рднрдЧрд╡ाрди рд╡िрд╖्рдгु рд╕рджा рдПрдХ рдЧрд░ूрдбрдоा рд╕рд╡ाрд░ рд╣ुрдиे рдЧрд░्рдеे। рдпी рдЧрд░ूрдбрдЬी рдХрд╢्рдпрдкрдХी рдкрдд्рдиी рд╡िрдиीрддाрдмाрдЯ рдЬрди्рдоेрдХा рдеिрдП।
рдд्рдпрд╕ाे рдд рдХрд╢्рдпрдк рдЛрд╖िрдХा рдХрдпाैँ рдкрдд्рдиिрд╣рд░ू рдеिрдП рддрд░ рддिрдиीрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдк्рд░рдоुрдЦ рд░ूрдкрд▓े 17 рд╡рдЯीрдХाे рдиाрдо рд╣ाрдоी рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░्рди рдЪाрд╣рди्рдЫाैँ рд╣рдо рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ – рез. рдЕрджिрддि, реи. рджिрддि, рей. рджрдиु, рек. рдХाрд╖्рдаा, рел. рдЕрд░िрд╖्рдЯा, рем. рд╕ुрд░рд╕ा, рен. рдЗрд▓ा, рео. рдоुрдиि, реп. рдХ्рд░ोрдзрд╡рд╢ा, резреж. рддाрдо्рд░ा, резрез. рд╕ुрд░рднि, резреи. рд╕ुрд░рд╕ा, резрей. рддिрдоि, резрек. рд╡िрдиीрддा, резрел. рдХрдж्рд░ू, резрем. рдкрддांрдЧी рд░ резрен. рдпाрдоिрдиी рдЖрджि।
рез. рдЕрджिрддिрдмाрдЯ резреи рдЖрджिрдд्рдпрд╣рд░ूрдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे- рд╡िрд╡рд╕्рд╡ाрди्, рдЕрд░्рдпрдоा, рдкूрд╖ा, рдд्рд╡рд╖्рдЯा, рд╕рд╡िрддा, рднрдЧ, рдзाрддा, рд╡िрдзाрддा, рд╡рд░ुрдг, рдоिрдд्рд░, рдЗрди्рдж्рд░ рд░ рдд्рд░िрд╡िрдХ्рд░рдо (рднрдЧрд╡ाрди рд╡ाрдорди)। рдпी рд╕рдмै рджेрд╡рддा рдХрд╣рд▓ाрдП рд░ рдпिрдиीрд╣рд░ूрдХाे рд╕्рдеाрди рд╣िрдоाрд▓рдпрдХाे рдЙрдд्рддрд░рдоा рдеिрдпाे।
реи. рджिрддिрдмाрдЯ рдХрдпाैँ рдкुрдд्рд░рд╣рд░ूрдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे- рдХрд╢्рдпрдк рдЛрд╖िрд▓े рджिрддिрдХा рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рд╣िрд░рдг्рдпрдХрд╢्рдпрдк рд░ рд╣िрд░рдг्рдпाрдХ्рд╖ рдиाрдордХ реи рдкुрдд्рд░ рдПрд╡ं рд╕िंрд╣िрдХा рдиाрдордХ рдПрдХ рдкुрдд्рд░ीрд▓ाрд░्рдЗ рдЬрди्рдо рджिрдП। рдпी рджैрдд्рдп рдХрд╣рд▓ाрдП рд░ рдпिрдирдХाे рд╕्рдеाрди рд╣िрдоाрд▓рдпрдХाे рджрдХ्рд╖िрдгрдоा рдеिрдпाे। рд╢्рд░ीрдордж्рднाрдЧрд╡рдд рдорд╣ाрдкुрд░ाрдгрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдпी рей рд╕рди्рддाрдирдХा рдЕрд▓ाрд╡ा рджिрддिрдХा рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рдХрд╢्рдпрдкрдХा рекреж рдЕрди्рдп рдкुрдд्рд░рд╣рд░ूрдХाे рдкрдиि рдЬрди्рдо рднрдпाे, рдЬो рдорд░ुрди्рджрдг рдХрд╣рд▓ाрдП। рдХрд╢्рдпрдкрдХा рдпी рдкुрдд्рд░рд╣рд░ рдиि:рд╕рди्рддाрди рднрдП рддрд░ рд╣िрд░рдг्рдпрдХрд╢्рдпрдкрдХा рек рдкुрдд्рд░ рдеिрдП- рдЕрдиुрд╣рд▓्рд▓ाрдж, рд╣рд▓्рд▓ाрдж, рднрдХ्рдд рдк्рд░рд╣्рд▓ाрдж рд░ рд╕ंрд╣рд▓्рд▓ाрдж।
рей. рджрдиु : рдЛрд╖ि рдХрд╢्рдпрдкрд▓ाрд░्рдЗ рдЙрдирдХी рдкрдд्рдиी рджрдиुрдХा рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рдж्рд╡िрдоुрд░्рдзा, рд╢рдо्рдмрд░, рдЕрд░िрд╖्рдЯ, рд╣рдпрдЧ्рд░ीрд╡, рд╡िрднाрд╡рд╕ु, рдЕрд░ुрдг, рдЕрдиुрддाрдкрди, рдзूрдо्рд░рдХेрд╢, рд╡िрд░ुрдкाрдХ्рд╖, рджुрд░्рдЬрдп, рдЕрдпोрдоुрдЦ, рд╢ंрдХुрд╢िрд░ा, рдХрдкिрд▓, рд╢ंрдХрд░, рдПрдХрдЪрдХ्рд░, рдорд╣ाрдмाрд╣ु, рддाрд░рдХ, рдорд╣ाрдмрд▓, рд╕्рд╡рд░्рднाрдиु, рд╡ृрд╖рдкрд░्рд╡ा, рдорд╣ाрдмрд▓ी рдкुрд▓ोрдо рд░ рд╡िрдк्рд░рдЪिрддि рдЖрджि ремрез рдЬрдиा рдорд╣ाрди рдкुрдд्рд░рд╣рд░ू рдк्рд░ाрдк्рдд рднрдпाे। рдпी рд╕рдмै рджाрдирд╡ рдХрд╣рд▓ाрдП।
рек. рдЕрди्рдп рдкрдд्рдиीрд╣рд░ू : рд░ाрдиी рдХाрд╖्рдаाрдмाрдЯ рдШोрдбा рдЖрджि рдПрдХ рдЦुрд░ рднрдПрдХा рдкрд╢ु рдЙрдд्рдкрди्рди рднрдП। рдкрдд्рдиी рдЕрд░िрд╖्рдЯाрдХाे рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рдЧрди्рдзрд░्рд╡ рдкैрджा рднрдП। рд╕ुрд░рд╕ा рдиाрдордХ рд░ाрдиीрдмाрдЯ рдпाрддुрдзाрди (рд░ाрдХ्рд╖рд╕) рдЙрдд्рдкрди्рди рднрдП। рдЗрд▓ाрдмाрдЯ рд╡ृрдХ्рд╖, рд▓рддा рдЖрджि рдкृрде्рд╡ीрдоा рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрди рд╡рдирд╕्рдкрддिрд╣рд░ूрдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे рднрдиे рдоुрдиिрдХाे рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рдЕрдк्рд╕рд░ाрд╣рд░ू рдЬрди्рдоे। рдХрд╢्рдпрдкрдХी рдХ्рд░ोрдзрд╡рд╢ा рдиाрдордХ рд░ाрдиीрд▓े рд╕рд░्рдк, рдмिрдЪ्рдЫी рдЖрджि рд╡िрд╖ाрд▓ु рдЬрди्рддु рдкैрджा рдЧрд░िрди्।
рддाрдо्рд░ाрдмाрдЯ рдмाрдЬ, рддाрдо्рд░ाрд▓े рдЧिрдж्рдз рдЖрджि рд╢िрдХाрд░ी рдкрдХ्рд╖ीрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдЕाрдл्рдиा рд╕рди्рддाрдирдХा рд░ूрдкрдоा рдЬрди्рдо рджिрдЗрди्। рд╕ुрд░рднिрд▓े рднैंрд╕ी, рдЧाрд░्рдЗ рддрдеा рджुрд░्рдЗ рдЦुрд░ рднрдПрдХा рдкрд╢ुрд╣рд░ू рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдЧрд░िрди्। рд░ाрдиी рд╕рд░рд╕ाрд▓े рдмाрдШ рдЖрджि рд╣िंрд╕рдХ рдЬीрд╡рд╣рд░ू рдкैрджा рдЧрд░िрди्। рддिрдоिрд▓े рдЬрд▓рдЪрд░ рдЬрди्рддुрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдЕाрдл्рдиा рд╕рди्рддाрдирдХा рд░ूрдкрдоा рдЙрдд्рдкрди्рди рдЧрд░िрди्।
рд░ाрдиी рд╡िрдиीрддाрдХा рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рдЧрд░ूрдб (рд╡िрд╖्рдгुрдХा рд╡ाрд╣рди) рд░ рд╡рд░ुрдг (рд╕ूрд░्рдпрдХा рд╕ाрд░рдеि) рдкैрджा рднрдП। рдХрдж्рд░ूрдХाे рдХोрдЦрдмाрдЯ рдиाрдЧрд╣рд░ूрдХाेрдЙрдд्рдкрдд्рддि рднрдпाे рдЬрд╕рдоा рдк्рд░рдоुрдЦ рео рдиाрдЧ рдеिрдП- рдЕрдирди्рдд (рд╢ेрд╖), рд╡ाрд╕ुрдХि, рддрдХ्рд╖рдХ, рдХрд░्рдХोрдЯрдХ, рдкрдж्рдо, рдорд╣ाрдкрдж्рдо, рд╢ंрдЦ рд░ рдХुрд▓िрдХ।
рд░ाрдиी рдкрддंрдЧीрдмाрдЯ рдкрдХ्рд╖ीрд╣рд░ू рд╡ा рдЪрд░ाрдЪुрд░ूрдЩ्рдЧीрдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे। рдпाрдоिрдиीрдХाे рдЧрд░्рднрдмाрдЯ рд╢рд▓рдн (рдкрддंрдЧ рд╡ा рд╕рд▓рд╣) рдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे। рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬीрдХाे рдЖрдЬ्рдЮाрд▓े рдк्рд░рдЬाрдкрддि рдХрд╢्рдпрдкрд▓े рд╡ैрд╢्рд╡ाрдирд░рдХा реи рдкुрдд्рд░ीрд╣рд░ू рдкुрд▓ोрдоा рд░ рдХाрд▓рдХाрд╕ँрдЧ рдкрдиि рд╡िрд╡ाрд╣ рдЧрд░े। рдЙрдиीрд╣рд░ूрдмाрдЯ рдкौрд▓ोрдо рд░ рдХाрд▓рдХेрдп рдиाрдордХा ремреж рд╣рдЬाрд░ рд░рдгрд╡ीрд░ рджाрдирд╡рд╣рд░ूрдХाे рдЬрди्рдо рднрдпाे, рдЬो рдХाрд▓ाрди्рддрд░рдоा рдЧрдПрд░ рдиिрд╡ाрдд рдХрд╡рдЪрдХाे рдиाрдордмाрдЯ рд╡िрдЦ्рдпाрдд рднрдП।
резреж рдлрдгा, рдЙрдб्рдиे , рдордгिрдзрд░ рд░ рдЗрдЪ्рдЫाрдзाрд░ी рд╕рд░्рдк рд╣ुрди्рдЫрди् рдд ? рд╕рдмै рдЬीрд╡-рдЬрди्рддुрд╣рд░ूрдоा рдЧाрд░्рдЗрдкрдЫि рд╕рд░्рдк рдоाрдд्рд░ै рдПрдХ рдд्рдпрд╕्рддाे рдЬीрд╡ рд╣ाे рдЬрд╕рдХाे рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдордоा рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рдеाрди рдЫ। рд╕рд░्рдк рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рдк्рд░ाрдгी рд╣ाे। рджेрд╢рднрд░िрдХा рдЧाрдЙँрд╣рд░ूрдоा рдЖрдЬ рдкрдиि рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ूрдХा рд╢рд░ीрд░рдоा рдиाрдЧ рдЪрдв्рд░рдиे рдЧрд░्рдЫ।
рд╢िрд╡рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЧрдгрд╣рд░ूрдоा рд╕рд░्рдк рдкрдиि рдЫ। рднाрд░рддрдоा рдиाрдЧ рдЬाрддिрд╣рд░ूрдХाे рд▓ाрдоाे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рд╣ेрдХाे рдЫ। рдХे рднрдиिрди्рдЫ рднрдиे рдХрд╢्рдпрдкрдХी рдХ्рд░ोрдзрд╡рд╢ा рдиाрдордХ рд░ाрдиीрд▓े рд╕рд░्рдк, рдмिрдЪ्рдЫी рдЖрджि рд╡िрд╖ाрд▓ु рдЬрди्рддु рдкैрджा рдЧрд░िрди्। рдЕрдирди्рдд (рд╢ेрд╖), рд╡ाрд╕ुрдХि, рддрдХ्рд╖рдХ, рдХрд░्рдХोрдЯрдХ рд░ рдкिंрдЧрд▓ा- рдЙрдХ्рдд рел рдиाрдЧрд╣рд░ूрдХाे рдХुрд▓рдХा рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ूрдХाे рдиै рднाрд░рддрдоा рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдеिрдпाे। рдпी рд╕рдмै рдХрд╢्рдпрдк рд╡ंрд╢ी рдеिрдП, рдпिрдиीрд╣рдмाрдЯ рдиै рдиाрдЧрд╡ंрд╢ рдЪрд▓्рдпाे। рд╢ेрд╖рдиाрдЧрд▓ाрд░्рдЗ резреж рдлрдгा рднрдПрдХाे рдиाрдЧ рдоाрдиिрди्рдЫ। рднрдЧрд╡ाрди рд╡िрд╖्рдгु рд╢ेрд╖рдиाрдЧрдоा рд╕ुрддेрдХाे рджेрдЦाрдЗрдПрдХाे рдкाрдЗрди्рдЫ।
рдЙрдб़्рдиे рд░ рдЗрдЪ्рдЫाрдзाрд░ी рдиाрдЧ :
рдХे рдоाрди्рдпрддा рд░рд╣ेрдХाे рдЫ рднрдиे резрежреж рд╡рд░्рд╖рднрди्рджा рд▓ाрдоाे рдЕाрдпु рд╣ुँрджाрд╣ुँрджै рдкрдиि рд╕рд░्рдкрдоा рдЙрдб्рдиे рд╢рдХ्рддि рд╣ुрдиे рдЧрд░्рдЫ। рд╕рд░्рдк рдХрдпाैँ рдк्рд░рдХाрд░рдХा рд╣ुрди्рдЫрди्- рдордгिрдзाрд░ी, рдЗрдЪ्рдЫाрдзाрд░ी, рдЙрдб्рдиे, рдПрдХрдлрдгा рднрдПрдХा рджेрдЦि рд▓िрдПрд░ рджрд╕рдлрдгाрд╕рдо्рдо рднрдПрдХा рд╕рд░्рдк, рдЬрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рд╢ेрд╖рдиाрдЧ рднрдиिрди्рдЫ। рдиीрд▓рдордгिрдзाрд░ी рд╕рд░्рдкрд▓ाрд░्рдЗ рд╕рдмрднрди्рджा рдЙрдд्рддрдо рдоाрдиिрдПрдХाे рдЫ। рдЗрдЪ्рдЫाрдзाрд░ी рдиाрдЧрдХा рдмाрд░ेрдоा рдХे рднрдиिрди्рдЫ рднрдиे рдд्рдпाे рдиाрдЧ рдЕाрдл्рдиाे рдЗрдЪ्рдЫा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоाрдирд╡, рдкрд╢ु рд╡ा рдЕрди्рдп рдХुрдиै рдкрдиि рдЬीрд╡рдХाे рд╕рдоाрди рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫ।
рдпрдж्рдпрдкि рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЕрдм рдЕाрдл्рдиा рд╢ोрдзрдХा рдЖрдзाрд░рдоा рдХे рднрди्рди рдеाрд▓ेрдХा рдЫрди् рднрдиे рд╡ाрд╕्рддрд╡рдоा рд╕рд░्рдк рд╡िрд╢्рд╡рдХाे рд╕рдмрднрди्рджा рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рдк्рд░ाрдгी рд╣ाे рд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╕िрдпाрдХा рд╡рд░्рд╖ा рд╡рдирд╣рд░ूрдоा рдЙрдб्рдиे рдЬाрддिрдХा рд╕рд░्рдкрд╣рд░ू рдкाрдЗрди्рдЫ। рдЙрдб्рдирдоा рд╕рдХ्рд╖рдо рдпी рд╕рд░्рдкрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдХ्рд░ोрд╕ोрдкेрд▓िрдпा рдЬाрддिрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рдоाрдиिрдПрдХाे рдЫ। рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ूрд▓े реи рд░ рел рдлрдгा рднрдПрдХा рд╕рд░्рдкрд╣рд░ू рд╣ुрди्рдЫрди् рднрди्рдиे рдкुрд╖्рдЯि рдЧрд░ेрдХा рдЫрди् рддрд░ резреж рдлрдгा рднрдПрдХाे рд╕рд░्рдк рдЕрдЭै рдкрдиि рд░рд╣рд╕्рдпрдХाे рдЧрд░्рднрдоा рдиै рдЫ।
рдХे рдкाрд░рд╕рдордгि рд╣ुрди्рдЫ рдд ?
рдордгि рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░рдХाे рдЪрдо्рдХिрдиे рдкрдд्рдерд░ рд╣ो। рдордгिрд▓ाрд░्рдЗ рд╣ीрд░ाрдХाे рд╢्рд░ेрдгीрдоा рд░ाрдЦ्рди рд╕рдХिрди्рдЫ। рдордгि рд╣ुрди्рде्рдпाे рдпाे рдкрдиि рдЕाрдлैँрдоा рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдпрдХाे рд░ूрдкрдоा рдЫ। рдЬाेрд╕ँрдЧ рдордгि рд╣ुрди्рде्рдпाे рдд्рдпрд╕рд▓े рдЬे рдкрдиि рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рде्рдпाे। рдЬ्рдЮाрддрд╡्рдп рдЫ, рдЕрд╢्рд╡рдд्рдеाрдоाрд╕ँрдЧ рдордгि рдеिрдпाे рдЬрд╕рдХाे рдк्рд░рднाрд╡рд▓े рдЙ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд░ рдЕрдорд░ рднрдПрдХाे рдеिрдпाे। рд░ाрд╡рдгрд▓े рдХुрдмेрд░рд╕ँрдЧ рдЪрди्рдж्рд░рдХाрди्рдд рдиाрдордХाे рдордгि рдЦाेрд╕ेрдХाे рдеिрдпाे।
рдоाрди्рдпрддा рдХे рд░рд╣ेрдХाे рдЫ рднрдиे рдордгिрд╣рд░ू рдХрдпाैँ рдк्рд░рдХाрд░рдХा рд╣ुрди्рдЫрди्। рдиीрд▓рдордгि, рдЪрди्рдж्рд░рдХाрди्рдд рдордгि, рд╢ेрд╖ рдордгि, рдХौрд╕्рддुрдн рдордгि, рдкाрд░рд╕рдордгि, рд▓ाрд▓ рдордгि рдЖрджि। рдкाрд░рд╕рдордгिрдоाि рдлрд▓ाрдордХा рдХुрдиै рдкрдиि рдЪीрдЬрд▓ाрд░्рдЗ рдЫुрд╡ाрдЙрдиाрд▓े рдЙрдХ्рдд рдлрд▓ाрдордХाे рд╡рд╕्рддु рд╕ुрди рд╣ुрди рдЬाрди्рде्рдпाे। рднрдиिрди्рдЫ рдХाрдЧрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдпрд╕рдХाे рдЬ्рдЮाрди рд╣ुрди्рдЫ । рдд्рдпрд╕ैрд▓े рддिрдиीрд╣рд░ू рд╣िрдоाрд▓рдпрдХा рдЕाрд╕рдкाрд╕ рдиै рдкाрдЗрди्рдЫрди्।
рдордгिрд╣рд░ूрдХाे рдорд╣рдд्рд╡рдХाे рдХाрд░рдгрд▓े рдиै рдд рднाрд░рддрдХाे рдПрдХ рд░ाрдЬ्рдпрдХाे рдиाрдо рдордгिрдкुрд░ рднрдПрдХाे рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ। рд╢рд░ीрд░рдоा рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рен рдЪрдХ्рд░рд╣рд░ूрдордз्рдпे рдПрдХ рдордгिрдкुрд░ рдЪрдХ्рд░ рдкрдиि рд╣ुрди्рдЫ। рдордгिрд╕ँрдЧ рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рдХрддिрдкрдп рдХрд╣ाрдиी рд░ рдХрдеाрд╣рд░ू рд╕рдоाрдЬрдоा рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдЫрди्। рдпрд╕рдХा рдЕрд▓ाрд╡ा рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ूрдоा рдкрдиि рднी рдордгिрдХा рдХрдеाрд╣рд░ू рдзेрд░ै рдкाрдЗрди्рдЫ। рддрд░ рдкाрд░рд╕рдордгि рдЕрдЭै рдкрдиि рд░рд╣рд╕्рдпрдХाे рдЧрд░्рднрдоा рдиै рд░рд╣ेрдХाे рдЫ ।
рд╕рдЮ्рдЬीрд╡рдиी рдмूрдЯीрдХाे рд░рд╣рд╕्рдп рдЕрдЭै рдкрдиि рдпрдеाрд╡рдд : рд╢ुрдХ्рд░ाрдЪाрд░्рдпрд▓ाрд░्рдЗ рдоृрдд рд╕рдЮ्рдЬीрд╡рдиी рд╡िрдж्рдпा рдеाрд╣ा рдеिрдпाे рдЬрд╕рдХाे рдХाрд░рдгрд▓े рдЙрдиी рдпुрдж्рдзрдоा рдоाрд░िрдПрдХा рджैрдд्рдпрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдкुрдиः рдЬीрд╡िрдд рдЧрд░िрджिрди рд╕рдХ्рдеे। рдпрд╕ рд╡िрдж्рдпा рд╕िрдХ्рдирд▓ाрд░्рдЗ рдЧुрд░ु рдмृрд╣рд╕्рдкрддिрд▓े рдЕाрдл्рдиाे рдПрдХ рд╢िрд╖्рдпрд▓ाрд░्рдЗ рд╢ुрдХ्рд░ाрдЪाрд░्рдпрдХाे рд╢िрд╖्рдп рдмрди्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдкрдаाрдЗрджिрдП । рдЙрд╕рд▓े рдпाे рд╡िрдж्рдпा рд╕िрдХ्рди рдд рд╕िрдХ्рдпाे рддрд░ рд╢ुрдХ्рд░ाрдЪाрд░्рдп рд░ рджैрдд्рдпрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдпрд╕рдХाे рдмाрд░ेрдоा рдеाрд╣ा рд╣ुрдиे рдмिрдд्рддिрдХै рдЙрдиीрд╣рд░ूрд▓े рдЙрд╕рдХाे рд╡рдз рдЧрд░िрджिрдП।
рд░ाрдоाрдпрдгрдоा рдХे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░िрдПрдХाे рдЫ рднрдиे рдЬрдм рд░ाрдо-рд░ाрд╡рдг рдпुрдж्рдзрдоा рдоेрдШрдиाрдж рдЖрджिрдХाे рднрдпंрдХрд░ рдЕрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдпोрдЧрдмाрдЯ рд╕рдорд╕рдд рд░ाрдо рд╕ेрдиा рдорд░рдгाрд╕рди्рди рд╣ुрди рдкुрдЧेрдХा рдеिрдП , рддрдм рд╣рдиुрдоाрдирдЬीрд▓े рдЬाрдорд╡ंрддрдХाे рдкрд░ाрдорд░्рд╢рдоा рд╡ैрдж्рдпрд░ाрдЬ рд╕ुрд╖ेрдгрд▓ाрд░्рдЗ рдмाेрд▓ाрдП рд░ рд╕ुрд╖ेрдгрдХाे рднрдиाрдЗрдХा рдЕाрдзाрд░рдоा рдж्рд░ोрдгрдЧिрд░ि рдкрд░्рд╡рддрдоा рдЧрдПрд░ рек рд╡рдирд╕्рдкрддिрд╣рд░ू рд▓्рдпाрдП : рдоृрдд рд╕ंрдЬीрд╡рдиी (рдорд░ेрдХा рдоाрдиिрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдмрдЪाрдЙрдиे), рд╡िрд╢ाрд▓्рдпрдХрд░рдгी (рддीрд░ рд╡ा рдмाрдг рдиिрдХाрд▓्рдиे ), рд╕ंрдзाрдирдХрд░рдгी (рдд्рд╡рдЪाрд▓ाрд░्рдЗ рд╕्рд╡рд╕्рде рдЧрд░्рдиे ) рддрдеा рд╕рд╡рд░्рдг्рдпрдХрд░рдгी (рдд्рд╡рдЪाрдХाे рд░ंрдЧ рдХाрдпрдо рд░ाрдЦ्рдиे)। рд╣рдиुрдоाрдирд▓े рдЕрдирдЧिрди्рддी рд╡рдирд╕्рдкрддिрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдмाрдЯ рдпिрдиीрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдкрд╣िрдЪाрди рдЧрд░्рди рдЕрд╕рдорд░्рде рднрдП, рдд рдкूрд░ा рдкрд░्рд╡рдд рдиै рдЙрдаाрдПрд░ рд▓्рдпाрдП। рдпрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд▓рдХ्рд╖्рдордгрд▓ाрд░्рдЗ рдоृрдд्рдпुрдХाे рдоुрдЦрдмाрдЯ рдмрдЪाрдПрд░ рдЬीрд╡рдирджाрди рджिрдЗрдпाे । рдпी рек рд╡рдирд╕्рдкрддिрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдоृрдд рд╕ंрдЬीрд╡рдиी (рд╡ा рдХेрд╡рд▓ рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рднрди्рдиुрд╣ाेрд╕्) рд╕рдмрднрди्рджा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЫ, рдХिрдирднрдиे рдпрд╕рдХाे рдмाрд░ेрдоा рдХे рднрдиिрди्рдЫ рднрдиे рдпрд╕рд▓े рд╡्рдпрдХ्рддिрд▓ाрд░्рдЗ рдоृрдд्рдпुрд╢ैрдпाрдмाрдЯ рдкुрдиः рд╕्рд╡рд╕्рде рдмрдиाрдЙрди рд╕рдХ्рдЫ। рд╕рд╡ाрд▓ рдХे рд╣ाे рднрдиे рдпाे рдЪрдордд्рдХाрд░िрдХ рдмिрд░ूрд╡ा рдХुрди рд╣ाे рдд! рдпрд╕ рдмाрд░ेрдоा рдХृрд╖ि рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдмेंрдЧрд▓ुрд░ु рд░ рд╡ाрдиिрдХी рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╕िрд░рд╕ीрдХा рдбा. рдХे. рдПрди. рдЧрдгेрд╢ैрдпा, рдбा. рдЖрд░. рд╡ाрд╕ुрджेрд╡ рддрдеा рдбा. рдЖрд░. рдЙрдоाрд╢ंрдХрд░рд▓े рдЕрдд्рдпрди्рдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдвंрдЧрдмाрдЯ рдпрд╕рдоा рд╢ोрдз рдЧрд░ी реи рдмिрд░ूрд╡ाрд▓ाрд░्рдЗ рдЪिрд╣्рдиिрдд рдЧрд░ेрдХा рдЫрди्।
рдЙрдиीрд╣рд░ूрд▓े рд╕рдмрднрди्рджा рдкрд╣िрд▓े рдд рднाрд░рддрднрд░िрдХा рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрд╣рд░ू рд░ рдмोрд▓ीрд╣рд░ूрдоा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд░ाрдоाрдпрдгрдХा рд╕ाрд░ा рд╕ंрд╕्рдХрд░рдгрд╣рд░ू рдЕрдз्рдпрдпрди рдЧрд░ेрд░ рдХे рд╣ेрд░े рднрдиे рдпी рд╕рдмै рдЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ूрдоा рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рдиाрдордХाे рдХुрдиै рдмिрд░ूрд╡ाрдХाे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░िрдПрдХाे рдЫ рдХि рд╡ा рдпाेрд╕ँрдЧ рдоिрд▓्рджाेрдЬुрд▓्рджाे рдЕрд░ू рдХुрдиै рдмिрд░ूрд╡ा рдкाे рдЫ рдХि ? рдЙрдиीрд╣рд░ूрд▓े рднाрд░рддीрдп рдЬैрд╡ рдЕрдиुрд╕рди्рдзाрди рдбेрдЯाрдмेрд╕ рд▓ाрдЗрдм्рд░ेрд░ीрдоा рд░ाрдЦिрдПрдХा реореж рднाрд╖ाрд╣рд░ू рд╡ा рдмोрд▓ीрд╣рд░ूрдоा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╕рдиाрддрди рдЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ूрдоा рд╕ंрдЬीрд╡рдиीрдХाे рдмोрд▓ीрдЪाрд▓ीрдХाे рдиाрдорд╣рд░ूрдХाे рдЦोрдЬ рдЧрд░े। рдд्рдпрд╕ै рдЧрд░ी рдЙрдиीрд╣рд░ूрд▓े ‘рд╕ंрдЬीрд╡рдиी’ рд╡ा рдпрд╕рдХा рдкрд░्рдпाрдпрд╡ाрдЪी рд╢рдм्рджрд╣рд░ू рд░ рдоिрд▓्рджा-рдЬुрд▓्рджा рд╢рдм्рджрд╣рд░ूрдХाे рдЧрд╣рди рдЦोрдЬ рдЧрд░े। рдкрд░िрдгाрдо рдХे рднрдпाे рдд? рдЦोрдЬीрдХा рдХ्рд░рдордоा резрен рдк्рд░рдЬाрддिрдХा рд╡рдирд╖्рдкрддिрд╣рд░ूрдХाे рдиाрдо рдЙрдиीрд╣рд░ूрдХाे рд╕ाрдоुрди्рдиे рдЖрдпाे। рдЬрдм рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрд╣рд░ूрдоा рдпी рд╢рдм्рджрд╣рд░ूрдХाे рдЙрдкрдпोрдЧрдХाे рддुрд▓рдиा рдЧрд░िрдпाे, рддीрдордз्рдпे рдоाрдд्рд░ рем рдк्рд░рдЬाрддिрд╣рд░ू рд╢ेрд╖ рд░рд╣рди рдЧрдП।
рдпिрдиै рем рдк्рд░рдЬाрддिрдордз्рдпे рдкрдиि рей рдк्рд░рдЬाрддिрд╣рд░ू рдпрд╕्рддा рдеिрдП, рдЬुрди рдЪाрд╣िँ ‘рд╕ंрдЬीрд╡рдиी’ рд╡ा рдпाेрд╕ँрдЧ рдоिрд▓्рджाे-рдЬुрд▓्рджाे рд╢рдм्рджрд╕ँрдЧ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд░ рд╕рдмрднрди्рджा рдзेрд░ै рдПрдХрд░ूрдкрддाрд╕ँрдЧ рдоेрд▓ рдЦाрди्рде्рдпाे । рддी рдпрд╕рдк्рд░рдХाрд░ рдеिрдпाे : рдХ्рд░ेрд╕ा рдХ्рд░ेрдЯिрдХा, рд╕िрд▓ेрдЬिрдиेрд▓ा рдм्рд░ाрдпोрдк्рдЯेрд░िрд╕ рд░ рдбेрд╕्рдоोрдЯ्рд░ाрдпрдХрдо рдлिрдо्рдм्рд░िрдПрдЯрдо। рдпिрдиीрд╣рд░ूрдХाे рд╕ाрдоाрди्рдп рдиाрдо рдХ्рд░рдорд╢ः рд░ुрджрди्рддी, рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рдмूрдЯी рд░ рдЬीрд╡рдХा рд╣ाे। рдпिрдиीрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдПрдЙрдЯा рдЫाрди्рдиु рдеिрдпाे। рдЕрд░्рдХाे рд╕рд╡ाрд▓ рдХे рдеिрдпाे рднрдиे рдпिрдиीрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдХुрди рдЪाрд╣िँ рдкрд░्рд╡рддीрдп рднेрдЧрдоा рдкाрдЗрди्рдЫ, рдЬрд╣ाँ рд╣рдиुрдоाрдирд▓े рдпрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдЦाрдЬे рд╣ाेрд▓ाрди्। рдХ्рд░ेрд╕ा рдХ्рд░ेрдЯिрдХा рд╣ुрдиै рд╕рдХ्рджैрди, рдХिрдирднрдиे рдпाे рд╡рдирд╖्рдкрддि рджрдХ्рд╖िрдгрдХाे рдкрдаाрд░ рд╡ा рднाрд╡рд░ рдк्рд░рджेрд╢рдоा рдкाрдЗрди्рдЫ।
рдЕрдм рдмाँрдХी рд░рд╣े реи рд╡рдирд╕्рдкрддिрд╣рд░ू। рдЕрдм рд╢ोрдзрдХрд░्рддाрд╣рд░ूрд▓े рдХे рд╕ाेрдЪे рд╣ाेрд▓ाрди् рднрдиे рдХुрди рдЪाрд╣िँ рдоाрдкрджрдг्рдбрдХा рдЕाрдзाрд░рдоा рдпрд╕рдХाे рдЙрдкрдпोрдЧ рд░ाрдоाрдпрдг рдХाрд▓рдХा рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рдФрд╖рдзीрдп рддрдд्рд╡рдХा рд░ूрдкрдоा рдЧрд░्рдеे рд╣ाेрд▓ाрди्। рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рдХुрди рд╕िрдж्рдзाрди्рддрдХा рдЕाрдзाрд░рдоा рдЪрд▓्рдеे рднрдиे рдЬुрди рд╡िрд░ूрд╡ाрдХाे рдмрдиाрд╡рдЯ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдЕंрдЧ рд╡ा рд╢рд░ीрд░рдХाे рд╕рдоाрди рдЫ, рдд्рдпрд╕ рд╡рдирд╕्рдкрддिрд▓े рдд्рдпрд╕рдХाे рдЙрдкрдЪाрд░ рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫ।
рд╕िрд▓ेрдЬिрдиेрд▓ा рдм्рд░ाрдпोрдк्рдЯेрд░िрд╕ рдиाрдордХ рд╡рдирд╕्рдкрддि рдХрдпाैँ рдорд╣िрдиाрд╕рдо्рдо рдПрдХрджрдо рд╕ुрдХ्рдЦा рд╡ा ‘рдоृрдд’ рднрдЗрд░рд╣рди्рдЫ рд░ рдПрдХрдкрдЯрдХ рд╡рд░्рд╖ा рдЕाрдЙрдиे рдмिрдд्рддिрдХै ‘рдкुрдирд░्рдЬीрд╡िрдд’ рднрдЗрд░рд╣рди्рдЫ। рдбा. рдПрдирдХे рд╢ाрд╣, рдбा. рд╢рд░्рдоिрд╖्рдаा рдмрдирд░्рдЬी рд░ рд╕ैрдпрдж рд╣ुрд╕ैрдирд▓े рдпрд╕рдоा рдХेрд╣ी рдк्рд░рдпोрдЧ рдкрдиि рдЧрд░ेрдХा рдЫрди् рд░ рдд्рдпрд╕рдмाрдЯ рдХे рдеाрд╣ा рднрдпाे рднрдиे рдпрд╕рдоा рдХेрд╣ी рдпрд╕्рддा рдЕрдгु рдкाрдЗрди्рдЫ, рдЬुрди рдЕрдХ्рд╕िрдХाрд░рдХ рдХ्рд╖рддि рддрдеा рдкрд░ाрдмैрдЬрдиी рдХ्рд╖рддिрдмाрдЯ рдоुрд╕ाрд╣рд░ू рд░ рдХीрдЯрд╣рд░ूрдХाे рдХोрд╢िрдХाрд╣рд░ूрдХाे рд░рдХ्рд╖ा рдЧрд░्рдиुрдХा рд╕ाрдеै рдЙрдиीрд╣рд░ूрдХाे рдорд░्рдордд рдордж्рджрдд рдЧрд░्рджрдЫ। рдд्рдпрд╕ाे рднрдП рдХे рд╕िрд▓ेрдЬिрдиेрд▓ा рдм्рд░ाрдпोрдк्рдЯेрд░िрд╕ рдиै рд░ाрдоाрдпрдг рдХाрд▓рдХाे рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рдмूрдЯी рд╣ाे ?
рдЙрд▓्рд▓िрдЦिрдд рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ू рдЬрд╕्рддै рдЧрдгेрд╢ैрдпा рд░ рдЙрдирдХा рд╕ाрдеी рд╣рддाрд░рдоा рдХुрдиै рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖рдоा рдкुрдЧ्рди рдЪाрд╣рди्рдирди्। рдЙрдирдХाे рднрдиाрдЗ рдХे рдЫ рднрдиे рдЕрд░्рдХाे рдмिрд░ूрд╡ा рдбेрд╕्рдоोрдЯ्рд░ाрдпрдХрдо рдлिрдо्рдм्рд░िрдПрдЯрдордХाे рджाрд╡ा рдкрдиि рд▓рд░्рддрд░ाे рдЫैрди। рдЕрдм рдпी рджुрд░्рдЗ рдк्рд░рдЬाрддिрд╣рд░ूрдХाे рдмीрдЪрдоा рдлैрд╕рд▓ा рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдЕрд░्рдХाे рдПрдХ рд╢ोрдзрдХाे рдЬрд░ूрд░рдд рдЫ। рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдоाрдд्рд░ рд░ाрдоाрдпрдгрдХाрд▓ीрди рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рдмूрдЯीрдХाे рдЦाेрдЬी рд╕рдо्рдкрди्рди рд╣ुрдиेрдЫ ।
рдПрдХ рдЕрди्рдп рдЦोрдЬ :
рднाрд░рддीрдп рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ूрд▓े рд╣िрдоाрд▓рдпрдХाे рдЙрдкрд▓्рд▓ाे рдЗрд▓ाрдХाрдоा рдПрдХ рдЕрдиोрдаाै рдмिрд░ूрд╡ा рдЦोрдЬी рдЧрд░ेрдХा рдЫрди्। рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ूрдХाे рджाрдмी рдХे рдЫ рднрдиे рдпाे рдмिрд░ूрд╡ा рдПрдХ рдпрд╕्рддाे рдФрд╖рдзिрдХाे рд░ूрдкрдоा рдХाрдо рдЕाрдЙँрдЫ, рдЬрд╕рд▓े рд╣ाрдо्рд░ाे рдЗрдо्рдпूрди рд╕िрд╕्рдЯрдорд▓ाрд░्рдЗ рд░ेрдЧ्рдпुрд▓ेрдЯ рдЧрд░्рджрдЫ। рдпрд╕рд▓े рд╣ाрдо्рд░ाे рд╢рд░ीрд░рд▓ाрд░्рдЗ рдкрд░्рд╡рддीрдп рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдЕрдиुрд░ूрдк рдвाрд▓्рдирдоा рдордж्рджрдд рдЧрд░्рджрдЫ рд░ рд╣ाрдоीрд▓ाрд░्рдЗ рд░ेрдбिрдпो рдПрдХ्рдЯिрднिрдЯीрдмाрдЯ рдкрдиि рдмрдЪाрдЙँрдЫ।
рдпрд╕ рдЦोрдЬрд▓े рд╣ाрдоीрд▓ाрд░्рдЗ рд╕ोрдЪ्рди рдмाрдз्рдп рдмрдиाрдЙँрдЫ । рдХрд╕рд░ी рднрдиे рд░ाрдоाрдпрдгрдХाे рдХрдеाрдоा рд▓рдХ्рд╖्рдордгрдХाे рдк्рд░ाрдг рдмрдЪाрдЙрдиे рдЬुрди рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рдмूрдЯीрдХाे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░िрдПрдХाे рдЫ, рдХे рдд्рдпाे рд╣ाрдоीрд▓े рдкाрдпाैँ рдд ? рд░ोрдбिрдУрд▓ा рдиाрдордХाे рдпाे рдмूрдЯी рдЪिрд╕ाे рд░ рдЙрдЪ्рдЪ рд╣िрдоाрд▓ी рд╡ाрддाрд╡рд░рдгрдоा рдкाрдЗрди्рдЫ। рд▓рдж्рджाрдЦрдоा рд╕्рдеाрдиीрдп рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ू рдпрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рд╕ोрд▓ोрдХाे рдиाрдордмाрдЯ рдЪिрди्рджрдЫрди्।
рдЕрд╣िрд▓ेрд╕рдо्рдо рд░ोрдбिрдУрд▓ाрдХाे рдЙрдкрдпोрдЧрд╣рд░ूрдХा рдмाрд░ेрдоा рдзेрд░ै рдЬाрдирдХाрд░ी рдмाрд╣िрд░ рдЕाрдПрдХाे рдЫैрди। рд╕्рдеाрдиीрдп рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ू рдпрд╕рдХा рдкाрддрд╣рд░ूрдХाे рдЙрдкрдпोрдЧ рддрд░рдХाрд░ीрдХाे рд░ूрдкрдоा рдЧрд░्рджै рдЕाрдЗрд░рд╣ेрдХा рдЫрди्। рд▓ेрд╣ рд╕्рдеिрдд рдбिрдлेрди्рд╕ рдЗрди्рд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдЕрдл рд╣ाрдЗ рдПрд▓्рдЯिрдЯ्рдпूрдб рдпрд╕ рдмिрд░ूрд╡ाрдХाे рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХीрдп рдЙрдкрдпोрдЧिрддрдХाे рдЦोрдЬी рдЧрд░िрд░рд╣ेрдХाे рдЫ। рдпाे рд╕िрдпाрдЪिрди рдЬрд╕्рддा рдХрдаिрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрд╣рд░ूрдоा рддैрдиाрде рд╕ैрдиिрдХрд╣рд░ूрдХा рд▓ाрдЧि рдЕрдд्рдпрди्рдд рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ। (рдПрдЬेрди्рд╕ीрд╣рд░ू)
рдХे рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ рдЕрд╣िрд▓े рдкрдиि рдкाрдЗрди्рдЫ рдд ? :
рд╡ेрдж рд░ рдкुрд░ाрдгрд╣рд░ूрдоा рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖рдХाे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░िрдПрдХाे рдЫ। рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ рд╕्рд╡рд░्рдЧрдХाे рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рд╡ृрдХ्рд╖ рд╣ाे। рдкौрд░ाрдгिрдХ рдзрд░्рдордЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ू рд░ рд╣िрди्рджू рдоाрди्рдпрддाрд╣рд░ूрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХे рдоाрдиिрди्рдЫ рднрдиे рдпрд╕ рд╡ृрдХ्рд╖рдХाे рдоुрдиि рдмрд╕ेрд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬे рдкрдиि рдЗрдЪ्рдЫा рдЧрд░्рджрдЫ, рдд्рдпाे рдЗрдЪрдЫा рдкूрд░्рдг рд╣ुрди рдЬाрди्рдЫ । рдХिрдирднрдиे рдпрд╕ рд╡ृрдХ्рд╖рдоा рдЕрдкाрд░ рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдКрд░्рдЬाрдХाे рднрдг्рдбाрд░ рд╣ुрди्рдЫ। рдпाे рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕рдоुрдж्рд░ рдорди्рдердирдмाрдЯ рдиिрд╕्рдХेрдХाे рд╣ाे। рд╕рдоुрдж्рд░ рдорди्рдердирдмाрдЯ рдк्рд░ाрдк्рдд рднрдПрдХाे рдпाे рд╡ृрдХ्рд╖ рджेрд╡рд░ाрдЬ рдЗрди्рдж्рд░рд▓ाрд░्рдЗ рджिрдЗрдПрдХाे рдеिрдпाे рд░ рдЗрди्рдж्рд░рд▓े рдпрд╕рдХाे рд╕्рдеाрдкрдиा ‘рд╕ुрд░рдХाрдирди рд╡рди’ (рд╣िрдоाрд▓рдпрдХाे рдЙрдд्рддрд░рдоा) рдоा рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП।
рдпो рдкрдиि рдкрдв्рдиुрд╣ोрд╕् – рдоृрдд्рдпुрдХो рдоुрдЦрдоा рдкुрдЧ्рджा рд╕्рдЯिрдн рдЬрдм्рд╕рдХा рдк्рд░ेрд░рдгाрджाрдпी рдЕрди्рддिрдо рд╢рдм्рджрд╣рд░ु
рдПрдХ рдХрд▓्рдкрдХाे рдЖрдпु :
рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖рдХाे рдЕрд░्рде рд╣ुрди्рдЫ, рдЬुрди рдПрдХ рдХрд▓्рдкрд╕рдо्рдо рдЬीрд╡िрдд рд╣ाेрд╕्। рддрд░ рдЕрдм рд╕рд╡ाрд▓ рдХे рдЙрда्рдЫ рднрдиे рдХे рд╕ाँрдЪ्рдЪै рдпрд╕्рддाे рдХुрдиै рд╡ृрдХ्рд╖ рдеिрдпाे рд╡ा рдЫ рдд ? рдпрджि рдеिрдпाे рднрдиे рдЖрдЬ рдкрдиि рдд्рдпाे рд╣ुрдиुрдкрд░्рдиे рдХिрдирднрдиे рдд्рдпाे рдд рдПрдХ рдХрд▓्рдкрд╕рдо्рдо рдЬीрд╡िрдд рд░рд╣рдиे рд╡ृрдХ्рд╖ рд╣ाे। рдпрджि рдпрд╕्рддा рдХुрдиै рд╡ृрдХ्рд╖ рдЫ рднрдиे рдд्рдпाे рдХрд╕्рддाे рд╣ुрди्рдЫ ? рд░ рдпрд╕рдХा рдХे рдлाрдЗрджाрд╣рд░ू рдЫрди् ? рдпрдж्рдпрдкि рдХेрд╣ी рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ू рдХे рдоाрди्рдЫрди् рднрдиे рдЕрдкрд░िрдЬाрддрдХाे рд╡ृрдХ्рд╖рд▓ाрд░्рдЗ рдиै рдХрд▓्рдкрд╡ृрдХ्рд╖ рдоाрдиिрди्рдЫ, рддрд░ рдЕрдзिрдХрддрд░ рдпाे рддрде्рдпрд╕ँрдЧ рд╕рд╣рдордд рдЫैрдирди्।
рдХे рдХाрдордзेрдиु рдЧाрд░्рдЗ рд╣ुрди्рдЫ рдд ? :
рдХाрдордзेрдиु рдЧाрд░्рдЗрдХाे рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдкрдиि рд╕рдоुрдж्рд░ рдорди्рдердирдмाрдЯै рднрдПрдХाे рдеिрдпाे । рдпाे рдПрдХ рдЪрдордд्рдХाрд░ी рдЧाрд░्рдЗ рд╣ुрдиे рдЧрд░्рде्рдпाे рдЬрд╕рдХाे рджрд░्рд╢рди рдоाрдд्рд░ैрд▓े рдкрдиि рд╕рдмै рдк्рд░рдХाрд░рдХा рджु:рдЦ-рджрд░्рдж рджूрд░ рд╣ुрди рдЬाрди्рде्рдпाे। рджैрд╡ीрдп рд╢рдХ्рддिрд╣рд░ूрдмाрдЯ рд╕рдо्рдкрди्рди рдпाे рдЧाрд░्рдЗ рдЬрд╕рдХाे рд╕ाрдердоा рд╣ुрди्рде्рдпाे рдЙрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдЪрдордд्рдХाрд░िрдХ рд▓ाрдн рдоिрд▓्рджрде्рдпाे। рдпрд╕ рдЧाрд░्рдЗрдХाे рджूрдз рдЕрдоृрдд рд╕рдоाрди рдоाрдиिрди्рде्рдпाे।
рдЧाрд░्рдЗ рд╣िрди्рджु्рд╣рд░ूрдХा рд▓ाрдЧि рд╕рдмрднрди्рджा рдкрд╡िрдд्рд░ рдкрд╢ु рд╣ाे। рдпрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░рдоा рдкрд╣िрд▓े рдЧाрд░्рдЗрдХा рдХेрд╣ी рдоाрдд्рд░ै рдк्рд░рдЬाрддिрд╣рд░ू рдкाрдЗрди्рде्рдпाे। рдд्рдпрд╕рднрди्рджा рдкрдиि рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдХाрд▓рдоा рдПрдХै рдк्рд░рдЬाрддि рдеिрдпाे। рдЖрдЬрднрди्рджा рд▓рдЧрднрдЧ реп,релрежреж рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡ рдЧुрд░ु рд╡рд╢िрд╖्рдард▓े рдЧाрд░्рдЗрдХा рдХुрд▓рдХाे рд╡िрд╕्рддाрд░ рдЧрд░े рд░ рдЙрдирд▓े рдЧाрд░्рдЗрдХा рдирдпाँ рдк्рд░рдЬाрддिрд╣рд░ू рдкрдиि рдмрдиाрдП, рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдЧाрд░्рдЗрдХा рео рд╡ा резреж рдк्рд░рдЬाрддिрд╣рд░ू рднрдП рд░ рддिрдирдХाे рдиाрдо рдпрд╕рдк्рд░рдХाрд░ рдеिрдпाेः рдХाрдордзेрдиु, рдХрдкिрд▓ा, рджेрд╡рдиी, рдирди्рджрдиी, рднौрдоा рдЖрджि। рдХाрдордзेрдиुрдХा рд▓ाрдЧि рдЧुрд░ु рд╡рд╢िрд╖्рдард╕ँрдЧ рд╡िрд╢्рд╡ाрдоिрдд्рд░ рд╕рд╣िрдд рдХрддिрдкрдп рдЕрди्рдп рд░ाрдЬाрд╣рд░ूрд▓े рдХрдпाैँ рдкрдЯрдХ рдпुрдж्рдз рдЧрд░े, рддрд░ рдЙрдирд▓े рдХाрдордзेрдиु рдЧाрд░्рдЗ рдХрд╕ैрд▓ाрд░्рдЗ рдкрдиि рджिрдПрдирди्। рдЧाрд░्рдЗрдХाे рдпрд╕ рдЭрдЧрдбाрдоा рдЧुрд░ु рд╡рд╢िрд╖्рдардХा рд╕рдп рдкुрдд्рд░ рдоाрд░िрдПрдХा рдеिрдП ।
рейрей рдХोрдЯि рджेрд╡рддा :
рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдордЕрдиुрд╕ाрд░ рдЧाрд░्рдЗрдоा рейрей рдХोрдЯि рджेрд╡ी-рджेрд╡рддा рдиिрд╡ाрд╕ рдЧрд░्рдЫрди्। рдХोрдЯिрдХाे рдЕрд░्рде ‘рдХрд░ोрдб’ рд╣ाेрдЗрди, ‘рдк्рд░рдХाрд░’ рд╣ो। рдпрд╕рдХाे рддाрдд्рдкрд░्рдп рдЧाрд░्рдЗрдоा рейрей рдк्рд░рдХाрд░рдХा рджेрд╡рддा рдиिрд╡ाрд╕ рдЧрд░्рджрдЫрди्। рдпी рджेрд╡рддा рдпрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЫрди्- резреи рдЖрджिрдд्рдп, рео рд╡рд╕ु, резрез рд░ुрдж्рд░ рд░ реи рдЕрд╢्рд╡िрди рдХुрдоाрд░। рдпी рд╕рдмै рдоिрд▓ाрдПрд░ рдХुрд▓ рейрей рд╣ुрди्рдЫрди्।
рдЧाрд░्рдЗрдХाे рд╕ूрд░्рдпрдХेрддु рдиाрдбी :
рдЧाрд░्рдЗрдХाे рдкीрдардоा рдХрд░рдЩрдХाे рд╣ाрдбрдоा рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╕ूрд░्рдпрдХेрддु рд╕्рдиाрдпु рд╣ाрдиिрдХाрд░рдХ рд╡िрдХिрд░рдгрд▓ाрд░्рдЗ рд░ोрдХेрд░ рд╡ाрддाрд╡рд░рдгрд▓ाрд░्рдЗ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдмрдиाрдЙँрдЫ। рдпाे рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгрдХा рд▓ाрдЧि рд▓ाрднрджाрдпрдХ рдЫ। рдЕрд░्рдХाрддिрд░, рд╕ूрд░्рдпрдХेрддु рдиाрдбी рд╕ूрд░्рдпрдХाे рд╕рдо्рдкрд░्рдХрдоा рдЖрдЙँрджा рдпрд╣ рд╕्рд╡рд░्рдгрдХाे рдЙрдд्рдкाрджрди рдЧрд░्рджрдЫ। рдЧाрд░्рдЗрдХाे рд╢рд░ीрд░рдмाрдЯ рдЙрдд्рдкрди्рди рдпाे рд╕ुрди рдЧाрд░्рдЗрдХाे рджूрдз, рдоूрдд्рд░ рддрдеा рдЧोрдмрд░рдоा рдкाрдЗрди्рдЫ। рдпाे рд╕्рд╡рд░्рдг рджूрдз рд╡ा рдоूрдд्рд░ рдЦाрдиाрд▓े рд╢рд░ीрд░рдоा рдкुрдЧ्рджрдЫ рд░ рдЧोрдмрд░рдХा рдоाрдз्рдпрдордмाрдЯ рдЦेрддрд╣рд░ूрдоा рдкрдиि рдкुрдЧ्рдЫ। рдХрддिрдкрдп рд░ोрдЧीрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рд╕्рд╡рд░्рдг рднрд╕्рдо рджिрдЗрди्рдЫ।
рдкрдЮ्рдЪрдЧрд╡्рдп :
рдкрдЮ्рдЪрдЧрд╡्рдп рдХрддिрдкрдп рд░ोрдЧрд╣рд░ूрдоा рд▓ाрднрджाрдпрдХ рд╣ुрди्рдЫ। рдкрдЮ्рдЪрдЧрд╡्рдпрдХाे рдиिрд░्рдоाрдг рдЧाрд░्рдЗрдХाे рджूрдз, рджрд╣ी, рдШिрдЙ, рдоूрдд्рд░, рдЧोрдмрд░рдмाрдЯ рдЧрд░िрди्рдЫ। рдкрдЮ्рдЪрдЧрд╡्рдпрдХाे рд╕ेрд╡рдирд▓े рд╢рд░ीрд░рдХाे рд░ोрдЧ рдиिрд░ोрдзрдХ рдХ्рд╖рдорддाрд▓ाрд░्рдЗ рдмрдвाрдПрд░ рд░ोрдЧрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рджूрд░ рдЧрд░िрди्рдЫ। рдпрд╕्рддाे рдХुрдиै рд░ोрдЧ рдЫैрди рдЬрд╕рдХाे рдЙрдкрдЪाрд░ рдкंрдЪрдЧрд╡्рдпрдмाрдЯ рдЧрд░्рди рдирд╕рдХिрдпाेрд╕्।
рдХैрд▓ाрд╢ рдкрд░्рд╡рдд рд░ рджेрд╡ рдЖрдд्рдорд╕्рдеाрди : рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдбрдоा рдПрдЙрдЯा рдпрд╕्рддाे рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рд╕्рдеाрди рдЫ рдЬрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рджेрд╡рд╕्рдеाрди рднрдиिрди्рдЫ। рдоुрдг्рдбрдХोрдкрдиिрд╖рджрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо-рд╢рд░ीрд░рдзाрд░ी рдЖрдд्рдоाрд╣рд░ूрдХाे рдПрдХ рд╕ंрдШ рдЫ। рдпिрдиीрд╣рд░ूрдХाे рдХेрди्рдж्рд░ рд╣िрдоाрд▓рдпрдХाे рд╡ाрджीрд╣рд░ू рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдбрдоा рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдЫ। рдпрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рджेрд╡ाрдд्рдоा рд╣िрдоाрд▓рдп рднрдиिрди्рдЫ। рдпिрдиै рджुрд░्рдЧрдо рдХ्рд╖ेрдд्рд░рд╣рд░ूрдоा рд╕्рдеूрд▓-рд╢рд░ीрд░рдзाрд░ी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рдЬाрди рд╕рдХ्рджैрдирди्।
рдЕाрдл्рдиाे рд╢्рд░ेрд╖्рда рдХрд░्рдорд╣рд░ूрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо-рд╢рд░ीрд░рдзाрд░ी рдЖрдд्рдоाрд╣рд░ू рдпрд╣ाँ рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдЧрд░्рджрдЫрди्। рдЬрдм рдЬрдм рдкृрде्рд╡ीрдоा рд╕ंрдХрдЯ рдЖрдЙँрджрдЫ, рдЗрдоाрдирджाрд░ рд░ рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╡्рдпрдХ्рддिрд╣рд░ूрдХाे рд╕рд╣ाрдпрддा рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рддिрдиीрд╣рд░ू рдкृрде्рд╡ीрдоा рдкрдиि рдЕाрдЙँрдЫрди्। рджेрд╡рддाрд╣рд░ू, рдпрдХ्рд╖рд╣рд░ू, рдЧрди्рдзрд░्рд╡рд╣рд░ू, рд╕िрдж्рдз рдкुрд░ुрд╖рд╣рд░ूрдХाे рдиिрд╡ाрд╕ рдпрд╕ै рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рд╣ुрдиे рдЧрд░ेрдХाे рдкाрдЗрди्рдЫ।
рджेрд╡рд╕्рдеाрди :
рдк्рд░ाрдЪीрдирдХाрд▓рдоा рд╣िрдоाрд▓рдпрдоा рдиै рджेрд╡рддा рдмрд╕्рджрдеे। рдпрд╣ीं рдм्рд░рд╣्рдоा, рд╡िрд╖्рдгु рд░ рд╢िрд╡рдХाे рд╕्рдеाрди рдеिрдпाे рд░ рдпрд╣ाँ рдиै рдиंрджрдирдХाрдирди рд╡рдирдоा рдЗрди्рдж्рд░рдХाे рд░ाрдЬ्рдп рдеिрдпाे। рдЗрди्рдж्рд░рдХाे рд░ाрдЬ्рдпрд╕ँрдЧै рдЧрди्рдзрд░्рд╡рд╣рд░ू рд░ рдпрдХ्рд╖рд╣рд░ूрдХाे рдкрдиि рд░ाрдЬ्рдп рдеिрдпाे। рд╕्рд╡рд░्рдЧрдХाे рд╕्рдеिрддि реи рд╕्рдеाрдирдоा рдмрддाрдЗрдПрдХाे- рдкрд╣िрд▓ाे рд╣िрдоाрд▓рдпрдоा рдЕрд░्рдХाे рдХैрд▓ाрд╢ рдкрд░्рд╡рддрдХाे рдХрдпाैँ рдпोрдЬрди рдоाрдеि। рдпрд╣ाँ рдиै рдоाрдирд╕рд░ोрд╡рд░ рдЫ рд░ рдпрд╕ै рд╣िрдоाрд▓рдпрдоा рдЕрдорд░рдиाрдердХाे рдЧुрдлा рдЫ।
рдЕрди्рдп рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рдХुрд░ाрд╣рд░ू :
рд╣िрдоाрд▓рдпрдоा рдиै рдпрддि рдЬрд╕्рддा рдХрддिрдкрдп рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рдк्рд░ाрдгी рдмрд╕्рдЫрди्। рдпрд╕рдХा рдЕрд▓ाрд╡ा рдпрд╣ाँ рдЪрдордд्рдХाрд░िрдХ рд░ рджुрд░्рд▓рдн рдЬрдбिрдмुрдЯिрд╣рд░ू рдкрдиि рдкाрдЗрди्рдЫ। рднाрд░рдд рд░ рдЪीрдирдХा рд╕ेрдиाрд▓े рд╣िрдоाрд▓рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдиै рдПрд▓िрдпрди рд░ рдпुрдПрдлрдУ рджेрдЦेрдХाे рджाрдмी рдЧрд░ेрдХा рдЫрди्। рд╣िрдоाрд▓рдпрдоा рдиै рдПрдХ рд░ूрдкрдХुрдг्рдб рдЦाेрд▓ा рдЫ। рдпрд╕рдХाे рддрдЯрдоा рдоाрдирд╡ рдХंрдХाрд▓ рдкाрдЗрдПрдХाे рдЫ। рдкрдЫिрд▓्рд▓ा рдХрдпाैँ рд╡рд░्рд╖рджेрдЦि рднाрд░рддीрдп рд░ рдпुрд░ोрдкेрд▓ी рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ूрдХा рд╡िрднिрди्рди рд╕рдоूрд╣рд╣рд░ूрд▓े рдпрд╕ рд░рд╣рд╕्рдпрд▓ाрд░्рдЗ рд╕ुрд▓्рдЭाрдЙрди рдзेрд░ै рдк्рд░рдпाрд╕ рдЧрд░े, рддрд░ рдЕрд╕рдлрд▓ рднрдП ।
рд╕ोрдорд░рд╕ рдЖрдЦिрд░ рдХे рдеिрдпाे ? рд╕ोрдорд░рд╕рдХाे рдмाрд░ेрдоा рдк्рд░ाрдпः рдкрдв्рди рд░ рд╕ुрди्рди рдкाрдЗрди्рдЫ। рдЖрдЦिрд░ рдпाे рд╕ोрдорд░рд╕ рдХे рдеिрдпाे рдд ? рдХे рдпाे рд░рдХ्рд╕ी рдЬрд╕्рддाे рдХुрдиै рдкрджाрд░्рде рдеिрдпाे рд╡ा рдХि рдпाे рд╡्рдпрдХ्рддिрд▓ाрд░्рдЗ рдпुрд╡ा рдмрдиाрд░्рдЗ рд░ाрдЦ्рдиे рдХुрдиै рд░рд╕ рдеिрдпाे?
рдЛрдЧ्рд╡ेрджрдоा рд░рдХ्рд╕ीрдХाे рдШोрд░ рдиिрди्рджा рдЧрд░्рджै рднрдиिрдПрдХाे рдЫ –
।।рд╣ृрдд्рд╕ु рдкीрддाрд╕ो рдпुрдз्рдпрди्рддे рджुрд░्рдорджाрд╕ो рди рд╕ुрд░ाрдпाрдо्।।
рдЕрд░्рдеाрдд : рд╕ुрд░ाрдкाрди рдЧрд░्рдиे рд╡ा рдирд╢ाрд▓ु рдкрджाрд░्рдерд╣рд░ू рд╕ेрд╡рди рдЧрд░्рдиेрд╣рд░ू рдк्рд░ाрдпः рдпुрдж्рдз, рдоाрд░-рдкिрдЯ рд╡ा рдЙрдд्рдкाрдд рдордЪ्рдЪाрдЙँрдЫрди्।
рдд्рдпрд╕ैрд▓े рд╡ेрджрдоा рд░рдХ्рд╕ीрд▓ाрд░्рдЗ рдЦрд░ाрдмीрдХाे рдЬрдб рднрдиिрдПрдХाे рдЫ рднрдиे рддिрдиीрд╣рд░ू рджेрд╡рддाрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рдХрд╕рд░ी рд░рдХ्рд╕ी рдЪрдвाрдЙрди рд╕рдХ्рдЫрди्। рд╕ुрд░ाрдкाрди рд░ рд╕ोрдорд░рд╕рдоा рдлрд░рдХ рдеिрдпाे।
рдЕрдоृрдд рдХрд▓рд╢ :
рд╕рдоुрдж्рд░ рдорди्рдердирдХा рдХ्рд░рдордоा рдХे рдХुрдиै рдпрд╕्рддाे рд░рд╕ рдиिрд╕्рдХेрдХाे рдеिрдпाे рдЬрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдкिрдПрд░ рджेрд╡рддाрд╣рд░ूрд▓े рдЕрдорд░рдд्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП ? рдпрджि рд╕рдоुрдж्рд░рдмाрдЯ рдпрд╕्рддाे рдХुрдиै рд░рд╕ рдд्рдпрддिрдмेрд▓ा рдиिрд╕्рдХेрдХाे рдеिрдпाे рднрдиे рдд्рдпाे рдЕाрдЬ рдЪाрд╣िँ рдХिрди рдиिрд╕्рдХрджैँрди ? рдЬрд░ूрд░ी рдЫ рд░ рд╕рдоुрдж्рд░рдмाрдЯ рдиै рдиिрдХ्рд▓ेрдХाे рд╣ाेрд╕् ? рдЕрдоृрдд рдХрд▓рд╢рдХा рд▓ाрдЧि рджेрд╡ рд░ рджैрдд्рдпрд╣рд░ूрдХा рдмीрдЪ рднрдпंрдХрд░ рдпुрдж्рдз рднрдПрдХाे рдеिрдпाे। рд╡ाрд╕्рддрд╡рдоा рдЕрдоृрдд рдиिрд╕्рдХрдиु рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдп рдиै рд╣ाे। рдпрдж्рдпрдкि рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдпрд╕्рддाे рдЕाैрд╖рдзि рдмрдиाрдЙрди рдХाेрд╢िрд╢ рдЧрд░िрд░рд╣ेрдХा рдЫрди् рдЬрд╕рдХाे рд╕ेрд╡рдирд▓े рдоाрдиिрд╕ рд▓ाрдоाे рд╕рдордпрд╕рдо्рдо рддрд░ूрдг рдмрди्рди рд╕рдХाेрд╕् ।
рдЕрдорд░ рд╣ुрдиे рд░рд╣рд╕्рдп :
рдЕрдорд░ рдХाे рд╣ुрди рдЪाрд╣рди्рди рд░ ? рд╕рдоुрдж्рд░ рдорди्рдердирдоा рдЕрдоृрдд рдиिрд╕्рдХ्рдпाे। рдпрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рджेрд╡рддाрд╣рд░ूрд▓े рджाрдирд╡рд╣рд░ूрд╕ँрдЧ рд╕ाрде рдЫрд▓ рдЧрд░े। рджेрд╡рддा рдЕрдорд░ рднрдП। рдпрд╕рдХाे рддाрдд्рдкрд░्рдп рдХे рд╣ाे рднрдиे рдХे рд╕рдоुрдж्рд░рдоा рдпрд╕्рддाे рдХेрд╣ी рдЪीрдЬ рдЫ рдЬрд╕рдмाрдЯ рдЕрдоृрдд рдиिрд╕्рдХाेрд╕् ? рдд рдХे рдЖрдЬ рдкрдиि рдиिрд╕्рдХिрди्рдЫ рдд ? рдЕрд╣िрд▓े рдЕрдзिрдХрддрдо резрежреж рд╡рд░्рд╖рдХाे рдЬीрд╡рдирдоा рдд рдЕрдиेрдХाрдиेрдХ рд░ोрдЧ, рдХрд╖्рдЯ, рд╕ंрддाрдк рд░ рдЭंрдЭрдЯ рдЫрди् рднрдиे рдЕрдорд░рддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░्рджा рдХे рд╣ाेрд▓ा ? резрежреж рд╡рд░्рд╖рдкрдЫि рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░ी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣िрдоाрд▓рдп рдЬाрдиे рдЬाрд▓ा। рдд्рдпрд╣ाँ рдЧрдПрд░ рдЙрд╕рд▓े рдХे рдЧрд░्рд▓ा ? рдмोрд░ рднрдпाे рднрдиे рдлेрд░ि рд╕ंрд╕ाрд░рдоा рдЖрдПрд░ рдмрд╕्рд▓ा। рд╣ाे, рдпрд╣ी рд╕िрд▓рд╕िрд▓ा рдЪрд▓िрд░рд╣рд▓ा।
рдорд╣ाрднाрд░рддрдоा рен рдЪिрд░рдЮ्рдЬीрд╡ीрд╣рд░ूрдХाे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░िрдПрдХाे рдкाрдЗрди्рдЫ। рдЪिрд░рдЮ्рдЬीрд╡ीрдХाे рдЕрд░्рде рдЕрдорд░ рд╡्рдпрдХ्рддि। рдЕрдорд░рдХाे рдЕрд░्рде, рдХрд╣िрд▓्рдпै рдирдорд░्рдиे। рдпी рен рдЬрдиा рдЪिрд░рдЮ्рдЬीрд╡ीрд╣рд░ू рд╣ुрди्- рд░ाрдЬा рдмрд▓ि, рдкрд░рд╢ुрд░ाрдо, рд╡िрднीрд╖рдг, рд╣рдиुрдоाрдирдЬी, рд╡ेрджрд╡्рдпाрд╕, рдЕрд╢्рд╡рдд्рдеाрдоा рд░ рдХृрдкाрдЪाрд░्рдп। рдпрдж्рдпрдкि рдХेрд╣ी рд╡िрдж्рд╡ाрдирд╣рд░ूрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоाрд░्рдХंрдбेрдп рдЛрд╖ि рдкрдиि рдЪिрд░рдЮ्рдЬीрд╡ी рд╣ुрди्।
рдзाрд░्рдоिрдХ рдЧ्рд░рди्рдерд╣рд░ूрдоा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рднрдП рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдпी рд╕ाрддै рдЬрдиा рдкрдЫिрд▓्рд▓ा рдХрдпाैँ рд╣рдЬाрд░ рд╡рд░्рд╖рджेрдЦि рдпрд╕ рдкृрде्рд╡ीрдоा рдмрд╕िрд░рд╣ेрдХा рдЫрди्, рддрд░ рдХे рдХे рдзрд░рддीрдоा рдмрд╕ेрд░ рдпрддि рд▓ाрдоाे рд╕рдордп рд╣рдЬाрд░ाैँ рд╡рд░्рд╖рд╕рдо्рдо рдЬीрд╡िрдд рд░рд╣рди рд╕ंрднрд╡ рдЫ ? рдпрдж्рдпрдкि рдХрддिрдкрдп рдпрд╕्рддा рдЛрд╖ि-рдоुрдиि рдеिрдП, рдЬो рдзрд░рддीрднрди्рджा рдмाрд╣िрд░ рдЧрдПрд░ рдлेрд░ि рдлрд░्рдХेрд░ рдЕाрдЙँрдеे рд░ рдпрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрдиीрд╣рд░ू рдЕाрдл्рдиाे рдЙрдоेрд░ рдл्рд░िрдЬ рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдеे। рдпрдж्рдпрдкि рд╣िрдоाрд▓рдпрдоा рдмрд╕्рд▓ाрд▓े рдкрдиि рдЕाрдпु рдмрдв्рдиे рд╕ंрднाрд╡рдиा рдмрдв्рджрдЫ। рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдорд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╣рд░ूрдоा рдкрдиि рдпрд╕्рддा рдХрддिрдкрдп рдХрдеाрд╣рд░ू рдЫрди् рдЬрд╕рдоा рдХे рд▓ेрдЦिрдПрдХा рдЫрди् рднрдиे рдЕрдорд░рддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдлрд▓ाрдиाे-рдлрд▓ाрдиाे рджैрдд्рдп рд╡ा рд╕ाрдзुрд▓े рдШोрд░ рддрдк рдЧрд░ी рд╢िрд╡рдЬीрд▓ाрд░्рдЗ рдк्рд░рд╕рди्рди рдмрдиाрдП। рдХाрд▓ाрди्рддрд░рдоा рдд्рдпрд╕рдХाे рдмрдз рдЧрд░्рдирдХा рд▓ाрдЧि рднрдЧрд╡ाрдирдХाे рдкрдиि рдкрд╕िрдиा рдЕाрдпाे। рдЕрдорд░ рд╣ुрдирдХा рд▓ाрдЧि рдХрддिрдкрдп рдпрд╕्рддा рдорди्рдд्рд░ рдЫрди् рдЬुрди рдЬрдк्рдиाрд▓े рд╢рд░ीрд░ рд╣рдоेрд╢ा рдпुрд╡ा рдмрдиिрд░рд╣рди्рдЫ। ‘рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुрдЮ्рдЬрдп’ рдорди्рдд्рд░рдХाे рдмाрд░ेрдоा рдХे рднрдиिрдПрдХाे рдЫ рднрдиे рдпрд╕рдХाे рдоाрдз्рдпрдордмाрдЯ рдЕрдорд░рддा рдкाрдЗрди рд╕рдХ्рдЫ।
рд╡ेрдж, рдЙрдкрдиिрд╖рдж, рдЧीрддा, рдорд╣ाрднाрд░рдд, рдкुрд░ाрдг, рдпोрдЧ рд░ рдЖрдпुрд░्рд╡ेрджрдоा рдЕрдорд░рдд्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░्рдиे рдЕрдиेрдХ рд╕ाрдзрди рдмрддाрдЗрдПрдХा рдЫрди्। рдЖрдпुрд░्рд╡ेрджрдоा рдХाрдпाрдХрд▓्рдкрдХाे рд╡िрдзि рдд्рдпрд╕рдХै рдПрдХ рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ाे। рддрд░ рдЕрд╣िрд▓े рдЙрда्рдЫ рднрдиे рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдпрд╕ рджिрд╢ाрдоा рдХे рдЧрд░िрд░рд╣ेрдХाे рдЫ ? рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдкрдиि рдпрд╕ рджिрд╢ाрдоा рдХाрдо рдЧрд░िрд░рд╣ेрдХाे рдЫ । рдХрд╕рд░ी рд╣ुрди्рдЫ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдорд░ рд╣ुрди рдЬाрдЕाेрд╕्, рдХрд╣िрд▓्рдпै рдирдорд░ाेрд╕् ।
рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी-рд╕рдд्рдпрд╡ाрдирдХाे рдХрдеा рдд рд╕рдмैрд▓े рд╕ुрдиेрдХाे рд╣ुрдиुрдкрд░्рдЫ। рд╕ाрд╡िрдд्рд░ीрд▓े рдпрдорд░ाрдЬрд╕ँрдЧ рдЦाेрд╕ेрд░ рдЕाрдл्рдиा рдкрддि рд╕рдд्рдпрд╡ाрдирдХाे рдк्рд░ाрдг рдлिрд░्рддा рд▓िрдПрдХी рдеिрдЗрди्। рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी рд░ рдпрдорд░ाрдЬрдХा рдмीрдЪрдоा рд▓ाрдоाे рдХुрд░ाрдХाрдиी рднрдпाे। рдпрд╕рдХा рдмाрд╡рдЬूрдж рдкрдиि рдХे рдХुрд░ा рдеाрд╣ा рд╣ुрди рд╕рдХेрдХाे рдЫैрди рднрдиे рд╕ाрд╡िрдд्рд░ीрд▓े рдХे рдпрд╕्рддाे рдЧрд░िрди् рд░ рдЙрдирдХा рдкрддि рд╕рдд्рдпрд╡ाрди рдкुрдиः рдЬीрд╡िрдд рднрдПрд░ рдлрд░्рдХे। рдпрд╕ рдЬीрд╡िрдд рдЧрд░िрджिрдиे рд╡ा рд╣ुрди рдЬाрдиे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдХाे рдмाрд░ेрдоा рдорд╣ाрднाрд░рдд рдкрдиि рдоौрди рдЫ। рддрд░ рдЕрд╡рд╢्рдп рдкрдиि рд╕ाрд╡िрдд्рд░ीрд╕ँрдЧ рдпрд╕ рдмाрд░ेрдоा рдХुрдиै рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдеिрдпाे рд╣ाेрд▓ा। рдЬुрди рджिрди рдпाे рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдвंрдЧрд▓े рдЬ्рдЮाрдд рд╣ुрди рдЬाрд▓ा, рд╣ाрдоी рдЕрдорд░рдд्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧृрди рд╕рдХ्рдЫाैँ।
рддрдкाрд░्рдЗंрд▓े рдЕрдорд░рдмेрд▓рдХाे рдиाрдо рд╕ुрди्рдиु рднрдПрдХा्े рд╣ोрд▓ा। рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рдЪाрд╣рди्рдЫ рднрдиे рдордиुрд╖्рдп рдкрдиि рдпрд╕ै рдЕрдорд░рдмेрд▓ рдЬрд╕्рддै рдмрдиाेрд╕्, рдХाрдпाрдкрд▓рдЯ рднрдЗрд░рд╣ाेрд╕् рд░ рдЬीрд╡िрдд рдмрдиिрд░рд╣ाेрд╕् । рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ूрдХाे рдПрдХ рд╕рдоूрд╣ рдЪрд░рдгрдмрдж्рдз рдвंрдЧрд▓े рдоाрдирд╡рд▓ाрд░्рдЗ рдЕрдорд░ рдмрдиाрдЙрди рджрдд्рддрдЪिрдд्рдд рднрдПрд░ рд▓ाрдЧेрдХाे рдЫ। рд╕рдоुрдж्рд░рдоा рдЬेрд▓ीрдлिрд╢ (рдЯрдпूрд▓्рд░ीрдЯोрдк्рд╕िрд╕ рди्рдпूрдЯ्рд░ीрдХुрд▓ा) рдиाрдордХ рдоाрдЫा рдкाрдЗрди्рдЫ। рдпाे рдк्рд░ाрд╡िрдзिрдХ рд╡ा рддрдХрдиीрдХी рджृрд╖्рдЯिрдмाрдЯ рдХрд╣िрд▓्рдпै рдорд░्рджैрди। рддрд░ рдПрдЙрдЯा рдХुрд░ा, рдпрджि рдХрд╕ैрд▓े рдпрд╕рдХाे рд╣рдд्рдпा рдЧрд░्рдпाे рднрдиे рд╡ा рдХुрдиै рдЕрди्рдп рдЬीрд╡ рдЬेрд▓ीрдлिрд╢рдХाे рднрдХ्рд╖рдг рдЧрд░िрджिрдпाे рднрдиे рдд рдлेрд░ि рдЙрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдирдорд░ी рд╕ुрдЦै рдЫैрди। рдпрд╕ рдХाрд░рдг рдпрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдЗрдо्рдоोрд░्рдЯрд▓ рдЬेрд▓ीрдлिрд╢ рдкрдиि рднрдиिрди्рдЫ। рдЬेрд▓ीрдлिрд╢ рдмुрдвेрд╕рдХाрд▓рдмाрдЯ рдмाрд▓्рдпрдХाрд▓рддिрд░ рдлрд░्рдХрдиे рдХ्рд╖рдорддा рд░ाрдЦ्рджрдЫ। рд╕ाँрдЪ्рдЪै рднрди्рдиे рд╣ाे рднрдиे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХрд╣рд░ूрд▓े рдЬेрд▓ीрдлिрд╢рдХाे рдЕрдорд░рддाрдХाे рд░рд╣рд╕्рдпाेрдж्рдШाрдЯрди рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдЫрди् рдоाрдирд╡ рд╕्рд╡рддः рдЕрдорд░ рд╣ुрдиेрдЫ।
рдХे рдЧрд░िрд░рд╣ेрдХा рдЫрди् рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ ? :
рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЕрдорд░рддाрдХा рд░рд╣рд╕्рдпрд╣рд░ूрдмाрдЯ рдкрд░्рджा рд╣рдЯाрдЙрдиे рджिрд╢ाрдоा рддीрд╡्рд░ рдЧрддिрдоा рдЕрдЧाрдбि рдмрдвिрд░рд╣ेрдХा рдЫрди् । рдмрдв्рджाे рдЙрдоेрд░рдХाे рдк्рд░рднाрд╡рд▓ाрд░्рдЗ рд░ोрдХ्рдирдХा рд▓ाрдЧि рдзेрд░ै рдк्рд░рдХाрд░рдХा рдЕाैрд╖рдзिрд╣рд░ू рд░ рд╕рд░्рдЬрд░ीрдХाे рд╡िрдХाрд╕ рднрдЗрд░рд╣ेрдХाे рдЫ। рдЕрд╣िрд▓े рдпрд╕рдоा рдпोрдЧ рд░ рдЖрдпुрд░्рд╡ेрджрд▓ाрд░्рдЗ рдкрдиि рдЙрдд्рддिрдХै рдорд╣рдд्рд╡ рджिрди рдеाрд▓िрдПрдХाे рдЫ। рдврд▓्рдХँрджाे рдЙрдоेрд░рдХाे рдк्рд░рднाрд╡ рд░ोрдХ्рди рд╡िрд╖рдпрдоा рдЖрдпोрдЬिрдд рдПрдХ рд╡्рдпाрдкрдХ рд╕рд░्рднेрдоा рдХे рдкрдд्рддा рд▓ाрдЧ्рдпाे рднрдиे рдЙрдоेрд░ рд╡ाрдШрдЯाрдЙрдиेрд▓ी ‘рдЧोрд▓ी’ рдмрдиाрдЙрди рд╕ंрднрд╡ рдЫ। рд░ूрд╕рдХाे рд╕ाрдЗрдмेрд░िрдпाрдХा рдЬंрдЧрд▓рд╣рд░ूрдоा рдПрдХ рдФрд╖рдзि рдкाрдЗрди्рдЫ рдЬрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдЬिंрдЧрд╕िंрдЧ рднрдиिрди्рдЫ। рдЪीрдирдХा рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ू рдпрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдзेрд░ै рдк्рд░рдпाेрдЧ рдЧрд░ी рд▓ाрдоाे рд╕рдордпрд╕рдо्рдо рдпुрд╡ा рдмрдиिрд░рд╣рди्рдЫрди्।
‘рдЬрд░्рдирд▓ рдиेрдЪрд░’ рдоा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд ‘рдкрдЬрд▓, рдк्рд░рдоिрд╕ рдПрдг्рдб рдХ्рдпोрд░ рдЕрдл рдПрдЬिрдЩ’ рдиाрдордХ рд░िрдн्рдпुрдоा рдХे рднрдиिрдПрдХाे рдЫ рднрдиे рдЖрдЙँрджा рджрд╢рдХрд╣рд░ूрдоा рдоाрдирд╡рдХाे рдЬीрд╡рдирдХाрд▓ рдмрдвाрдЙрди рд╕рдХिрдиे рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрд╣рд░ू рдмрдвेрд░ рдЧрдПрдХा рдЫрди्। рдЕрдЦрдмाрд░ ‘рдбेрд▓ी рдЯेрд▓िрдЧ्рд░ाрдл’ рдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдПрдЬ рд░िрд╕рд░्рдЪрдХा рдмाрд░ेрдоा рдмрдХ рдЗрди्рд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ, рдХ्рдпाрд▓िрдлाेрд░्рдиिрдпाрдХा рдбрдХ्рдЯрд░ рдЬुрдбिрде рдХ्рдпाрди्рдкिрд╕ीрд▓े рдХे рднрдиेрдХा рдЫрди् рднрдиे рд╕िрдо्рдкрд▓ рдЕрд░्рдЧрдиिрдЬ्рдордХाे рдмाрд░ेрдоा рдоौрдЬुрджा рдирддिрдЬाрд╣рд░ूрд▓ाрд░्рдЗ рд╣ेрд░्рдиे рд╣ाे рднрдиे рдоाрдиिрд╕рдХाे рдЬीрд╡рдирдХाрд▓рд▓ाрд░्рдЗ рдмрдвाрдЙрди рдШрдЯाрдЙрди рд╕рдХिрди्рдЫ, рдпрд╕рдоा рдХुрдиै рд╢ंрдХा рдЫैрди। рдкрд╣िрд▓े рдкрдиि рдХрддिрдкрдп рд╕्рдЯрдбिрдЬрдоा рдХे рдкाрдЗрд╕рдХिрдПрдХाे рдЫ рднрдиे рдпрджि рдмрдв्рджाे рдЙрдоेрд░рдХाे рдЕрд╕рд░рд▓ाрд░्рдЗ рдЙрдЬाрдЧрд░ рдЧрд░्рдиे рдЬिрдиेрдЯिрдХ рдк्рд░ोрд╕ेрд╕рд▓ाрд░्рдЗ рдмрди्рдж рдЧрд░िрджिрдиे рд╣ाे рднрдиे рдоाрдирд╡ рд╕рдзैंрднрд░ि рддрд░ूрдг рдмрди्рди рд╕рдХ्рдЫ। рдЬрд░्рдирд▓ рд╕ेрд▓рдХाे рдЬुрд▓ाрдЗрдХाे рдЕंрдХрдоा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдПрдХ рд░िрд╕рд░्рдЪ рд░िрдкोрд░्рдЯрдоा рдХे рднрдиिрдПрдХाे рдЫ рднрдиे рдмрдв्рджाे рдЙрдоेрд░рдХाे рдк्рд░рднाрд╡ рдЬिрдиेрдЯिрдХ рдк्рд▓ाрдирдХाे рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ुрди рд╕рдХ्рдЫ, рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрд╣рд░ूрдХाे рдирддिрдЬा рд╣ाेрдЗрди। рдЦोрдЬ рд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЬाрд░ी рдЫ…। (рдПрдЬेрди्рд╕ी)
рдорд╣ाрди рдпोрдж्рдзा рдмрд░्рдмрд░ीрдХ рд░ рдШрдЯोрдд्рдХрдЪ :
рдмрд░्рдмрд░ीрдХ рдорд╣ाрди рдкाрдг्рдбрд╡ рднीрдордХा рдкुрдд्рд░ рдШрдЯोрдд्рдХрдЪ рд░ рдиाрдЧрдХрди्рдпा рдЕрд╣िрд▓рд╡рддीрдХा рдЫाेрд░ा рдеिрдП। рдХрддै-рдХрддै рдоुрд░ рджैрдд्рдпрдХी рдкुрдд्рд░ी ‘рдХाрдордХрдг्рдЯрдХрдЯा’ рдХा рдЙрджрд░рдмाрдЯ рдкрдиि рдпिрдирдХाे рдЬрди्рдо рднрдПрдХाे рдХुрд░ा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЧрд░िрдПрдХाे рдЫ। рдмрд░्рдмрд░ीрдХ рд░ рдШрдЯोрдд्рдХрдЪрдХा рд╕рдо्рдмрди्рдзрдоा рдХे рднрдиिрди्рдЫ рднрдиे рдпी рджुрдмै рдиै рд╡िрд╢ाрд▓рдХाрдп рдоाрдирд╡ рдеिрдП। рдШрдЯोрдд्рдХрдЪрд▓े рдХौрд░рд╡ рд╕ेрдиाрдоा рд╣ाрд╣ाрдХाрд░ рдордЪ्рдЪाрдПрдХा рдеिрдП। рдЕрди्рддрддः рдХрд░्рдгрд▓े рдЕрд░्рдЬुрдирдХा рд▓ाрдЧि рд╕ाँрдЪिрд░ाрдЦेрдХाे рдЕрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдпाेрдЧ рдЧрд░ी рдШрдЯाेрдд्рдХрдЪрд▓ाрд░्рдЗ рдоाрд░ेрдХा рдеिрдП।
рдорд╣ाрднाрд░рддрдХाे рдпुрдж्рдз рдЬрддिрдЦेрд░ рд╣ुрдиे рдиिрдзाे рд╣ुँрджै рдеिрдпाे рдмрд░्рдмрд░ीрдХ рдкрдиि рдпुрдж्рдзрдоा рд╕рд╣рднाрдЧी рд╣ुрдиे рд╡िрдЪाрд░ рдЧрд░्рджै рдЕाрдоाрд▓ाрд░्рдЗ рдпुрдж्рдзрдоा рд╣ाрд░्рдиे рдкрдХ्рд╖рд▓ाрд░्рдЗ рд╕ाрде рджिрдиे рд╡рдЪрди рджिрдП। рдмрд░्рдмрд░ीрдХ рдЕाрдл्рдиाे рдиीрд▓ाे рд░ंрдЧрдХाे рдШोрдбाрдоा рд╕рд╡ाрд░ рднрдПрд░ рей рдмाрдг рд░ рдзрдиुрд╖ рд▓िрдПрд░ рдХुрд░ुрдХ्рд╖ेрдд्рд░рдХाे рд░рдгрднूрдоिрддिрд░ рдк्рд░рд╕्рдеाрди рдЧрд░्рди рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рднрдП।
рдмрд░्рдмрд░ीрдХрдХा рд▓ाрдЧि рей рдмाрдг рдиै рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдеिрдП । рдЬрд╕рдХाे рдмрд▓рдоा рдЙрдиी рдХौрд░рд╡ рд░ рдкाрдг्рдбрд╡рд╣рд░ूрдХाे рдкूрд░ा рд╕ेрдиाрд▓ाрд░्рдЗ рд╕рдоाрдк्рдд рдЧрд░्рди рд╕рдХ्рдеे। рдпाे рд╕рдмै рдХुрд░ाрдмाрдЯ рдкрд░िрдЪिрдд рднрдЧрд╡ाрди рдХृрд╖्рдгрд▓े рдм्рд░ाрд╣्рдордгрдХाे рд╡ेрд╢рдоा рдЙрдирдХाे рд╕ाрдоुрди्рдиे рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рднрдПрд░ рдЙрдиीрд╕ँрдЧ рджाрдирдХा рд░ूрдкрдоा рдЫрд▓рдкूрд░्рд╡рдХ рдЙрдирдХाे рд╢िрд░ рдоाрдЧे।
рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдмрд░्рдмрд░ीрдХрд▓े рднрдЧрд╡ाрди рдХृрд╖्рдгрд╕ँрдЧ рдХे рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдЧрд░े рднрдиे рдЙрдиी рдЕрди्рддिрдорд╕рдо्рдо рдпुрдж्рдз рд╣ेрд░्рди рдЪाрд╣рди्рдЫрди्, рдд्рдпाे рдХुрд░ा рд╕ुрдиेрд░ рдХृрд╖्рдгрд▓े рдЙрдирдХाे рдЗрдЪ्рдЫा рд╕рд╣рд░्рд╖ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдЧрд░े। рдлाрд▓्рдЧुрди рдоाрд╕рдХाे рдж्рд╡ाрджрд╢ीрдХा рджिрди рдЙрдирд▓े рдЕाрдл्рдиाे рд╢िрд░ рднрдЧрд╡ाрди рдХृрд╖्рдгрд▓ाрд░्рдЗ рджाрди рджिрдП। рднрдЧрд╡ाрдирд▓े рдд्рдпाे рд╢िрд░рд▓ाрд░्рдЗ рдЕрдоृрддрдмाрдЯ рд╕िंрдЪिрдд рдЧрд░ी рдХुрд░ूрдХ्рд╖ेрдд्рд░рдХाे рдоेрджाрдирдХाे рд╕рдмрднрди्рджा рдЕрдЧ्рд▓ाे рд╕्рдеाрдирдоा рд░ाрдЦिрджिрдП рдЬрд╕рд▓े рдЧрд░्рджा рдмрд░्рдмрд░ीрдХрдХाे рдорд╣ाрднाрд░рдд рдпुрдж्рдз рд╣ेрд░्рдиे рдЗрдЪ्рдЫा рдкूрд░्рдг рд╣ाेрд╕। рдпाे рдкрдиि рдЕाрдлैँрдоा рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдпрдХा рд░ूрдкрдоा рд░рд╣ेрдХाे рдЫ ।
рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдирдЧрд░ :
рдордеुрд░ाрдмाрдЯ рдиिрд╕्рдХेрд░ рднрдЧрд╡ाрди рдХृрд╖्рдгрд▓े рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдиै рдкрд╣िрд▓ेрджेрдЦि рд╕्рдеाрдкिрдд рдЦрдг्рдбрд╣рд░ рднрд░рдЗрд╕рдХेрдХाे рдирдЧрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдоा рдПрдХ рдирдпाँ рдирдЧрд░рдХाे рд╕्рдеाрдкрдиा рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП। рдпрд╣ाँрдиेрд░ рд╣ाрдоीрд▓े рдХे рдмрдЭ्рдиुрдкрд░्рдЫ рднрдиे рднрдЧрд╡ाрди рдХृрд╖्рдгрд▓े рдЕाрдл्рдиा рдкूрд░्рд╡рдЬрд╣рд░ूрдХाे рднूрдоिрд▓ाрд░्рдЗ рдкुрдиः рдмрд╕्рди рд▓ाрдпрдХ рдмрдиाрдПрдХा рдеिрдП। рдк्рд░ाрдЪीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाे рдЦोрдЬी рдЧृрдиे рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░рд╣рд░ूрдХा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдж्рд╡ाрд░िрдХा рд╡िрд╢्рд╡рдХाे рд╕рдмрднрди्рджा рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рд╕рд╣рд░ рд╣ाे। рдпрд╕ рд╕рд╣рд░рдоा рдЕрдЭै рдкрдиि рд╢ोрдзрдХाрд░्рдп рдЬाрд░ी рдЫ।
рдХрдпाैँ рдж्рд╡ाрд░рд╣рд░ूрдХाे рд╕рд╣рд░ рднрдПрдХाे рдХाрд░рдгрд▓े рдпрд╕рдХाे рдиाрдо ‘рдж्рд╡ाрд░िрдХा’ рднрдПрдХाे рд╣ाे। рдпрд╕ рд╕рд╣рд░рдХा рдЪाрд░ेрддिрд░ рдзेрд░ै рд▓ाрдоाे рдкрд░्рдЦाрд▓ рдеिрдпाे рд░ рдд्рдпрд╣ी рдкрд░्рдЦाрд▓рдоा рдиै рдЕрдирдЧिрди्рддी рдж्рд╡ाрд░ рдеिрдП। рдд्рдпाे рдкрд░्рдЦाрд▓ рдЖрдЬ рдкрдиि рд╕рдоुрдж्рд░рдХाे рдЧрд╣िрд░ाрдЗрдоा рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдЫ। рднाрд░рддрдХाे рд╕рдмрднрди्рджा рдк्рд░ाрдЪीрди рдирдЧрд░рд╣рд░ूрдордз्рдпे рдПрдХ рд╣ाे рдж्рд╡ाрд░िрдХा। рдпी рен рдирдЧрд░рд╣рд░ू- рдж्рд╡ाрд░िрдХा, рдордеुрд░ा, рдХाрд╢ी, рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░, рдЕрд╡рди्рддिрдХा, рдХांрдЪी рд░ рдЕрдпोрдз्рдпा। рдж्рд╡ाрд░िрдХाрд▓ाрд░्рдЗ рдж्рд╡ाрд░ाрд╡рддी, рдХुрд╢рд╕्рдерд▓ी, рдЖрдирд░्рддрдХ, рдУрдЦा-рдордг्рдбрд▓, рдЧोрдорддी рдж्рд╡ाрд░िрдХा, рдЪрдХ्рд░рддीрд░्рде, рдЕрди्рддрд░рдж्рд╡ीрдк, рд╡ाрд░िрджुрд░्рдЧ, рдЙрджрдзिрдордз्рдп рд╕्рдеाрди рдкрдиि рднрдиिрди्рдЫ।
рднाрд░рддрдХाे рдЧुрдЬрд░ाрдд рд░ाрдЬ्рдпрдХाे рдкрд╢्рдЪिрдоी рднाрдЧрдоा рд╕рдоुрдж्рд░рдХाे рдХिрдиाрд░ाрдоा рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рек рдзाрдорд╣рд░ूрдордз्рдпे рез рдзाрдо рд░ рен рдкрд╡िрдд्рд░ рдкुрд░ीрд╣рд░ूрдордз्рдпे рдПрдХ рдкुрд░ी рд╣ाे рдж्рд╡ाрд░िрдХा। рдж्рд╡ाрд░िрдХा реи рд╡рдЯा рдЫрди्- рдЧोрдорддी рдж्рд╡ाрд░िрдХा, рдмेрдЯ рдж्рд╡ाрд░िрдХा। рдЧोрдорддी рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдзाрдо рд╣ाे рднрдиे рдмेрдЯ рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдкुрд░ी рд╣ाे। рдмेрдЯ рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдЬाрдирдХा рд▓ाрдЧि рд╕рдоुрдж्рд░ рдоाрд░्рдЧрдмाрдЯ рдЬाрдиुрдкрд░्рдЫ।
рдПрдХ рд╕рдордп рдеिрдпाे, рдЬрдм рдоाрдиिрд╕рд╣рд░ू рдХे рднрди्рдеे рднрдиे рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдирдЧрд░ी рдПрдХ рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рдирдЧрд░ рд╣ाे, рддрд░ рдпрд╕ рдХрд▓्рдкрдиाрд▓ाрд░्рдЗ рд╕ाрдХाрд░ рдмрдиाрд░्рдЗ рд╕рдд्рдп рд╕ाрдмिрдд рдЧрд░ेрд░ рджेрдЦाрдЗрджिрдП рдЕाрд░्рдХिрдпोрд▓ॉрдЬिрд╕्рдЯ рдк्рд░ो. рдПрд╕рдЖрд░ рд░ाрд╡рд▓े। рдк्рд░ो. рд░ाрд╡рд▓े рдоैрд╕ुрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпрдмाрдЯ рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЧрд░ेрдкрдЫि рдмрдбाैрджाрдоा рд░ाрдЬ्рдп рдкुрд░ाрддрдд्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рдЬ्рд╡ाрдЗрди рдЧрд░ेрдХा рдеिрдП। рдд्рдпрд╕рдкрдЫि рдЙрдирд▓े рднाрд░рддीрдп рдкुрд░ाрддрдд्рд╡ рд╡िрднाрдЧрдоा рдХाрдо рдЧрд░े। рдк्рд░ो. рд░ाрд╡ рд░ рдЙрдирдХाे рдЯिрдорд▓े рд╕рди् резрепренреп-реореж рдоा рд╕рдоुрдж्рд░рдоा релремреж рдоिрдЯрд░ рд▓ाрдоाे рдж्рд╡ाрд░िрдХाрдХाे рдкрд░्рдЦाрд▓рдХाे рдЦोрдЬी рдЧрд░े। рд╕ाрдеै рдЙрдирд▓े рдд्рдпрд╣ाँ рдд्рдпрд╕рдмेрд▓ाрдХा рднाँрдбाрдХुँрдбा рдкрдиि рдлेрд▓ा рдкाрд░े, рдЬुрди рдЪाрд╣िँ резрелреирео рдЗрд╕ा рдкूрд░्рд╡рджेрдЦि рейрежрежреж рдЗрд╕ा рдкूрд░्рд╡рдХा рд╣ुрди्। рдпрд╕рдХा рдЕрд▓ाрд╡ा рд╕िрди्рдзु рдЙрдкрдд्рдпрдХाрдХाे рд╕рдн्рдпрддाрдХा рдкрдиि рдХрддिрдкрдп рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдЙрдирд▓े рдЦोрдЬे। рдд्рдпрд╕ рд╕्рдеाрдирдоा рдкрдиि рдЙрдирд▓े рдЙрдд्рдЦрдирдирдоा рдХрдпाैँ рд░рд╣рд╕्рдпрд╣рд░ू рдЙрдЬाрдЧрд░ рдЧрд░े, рдЬुрди рд╕्рдеाрдирдоा рдХुрд░ुрдХ्рд╖ेрдд्рд░рдХाे рдпुрдж्рдз рднрдПрдХाे рдеिрдп
http://ift.tt/eA8V8J